Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22|RyceRziśmieRć
się–toprzesłanieDziesiątejElegiijakodomknięciaramykompo-
zycyjnejcyklu–wRilkeańskiejkategoriiMitycznego,któraznosi
różnicępomiędzyKantowskimiWdasSchöne”iWdasErhabene”,
utożsamialnegozWdasSchreckliche”(RDE,16)31.
Pozaanalogiamizhistoriifilozofiiiliteraturyniemieckiejnajistot-
niejszepozostajątewsamymdzieleikorespondencjiRilkego.Oto
wyimkiztrzechtekstówpoetyztrzechróżnychokresówjegotwór-
czości32.NajpierwfragmentwczesnejprozyDerDrachentöter(1902):
WEsbestehengeheimeBeziehungenzwischendemSchönenund
demSchrecklichen,aneinerbestimmtenStelleergänzensichbeide
wiedaslachendeLebenunddernahetäglicheTod”(WIstniejątajem-
niczerelacjepomiędzyPięknymiStrasznym,wpewnymmiejscu
uzupełniająsięobydwajakśmiejącesiężycieibliska,codzienna
śmierć”).ListRilkegodobaronaUexküllz19lipca1909roku,do-
tyczącyobuczęściNowychwierszy(środkowyokrestwórczości),Stei-
nerkomentujetak:WDarinistschondieganzeVorstellungenthal-
ten,daßderEngelinderselbenRichtungwiedasSchöne,mehr
noch:wiedieKunstundgleichsamamEndedieserRichtungsei”
(WZawartejestwtymjużcałewyobrażenieanioła,któryjesttąsamą
stroną,coPiękno,więcej:cosztuka,jednocześnienajejkrańcu”).
WjednymzpóźnychlistówzMuzot(12kwietnia1923),jużpo
skomponowaniucykluduinejskiego,Rilkeformułujenajwyrazist-
sząopinięoJanusowymobliczuboskościczyanielskości,bytuztam-
tejstrony:WUdowodnićtożsamośćstraszliwościibłogości,tychdwu
twarzynatejsamejboskiejgłowie,tegojednegojedynegooblicza,
któreprzedstawiasiętylkotakalboinaczej,wedługodległości
zktórej,lubstanu,wktórymjeprzyjmujemy…:tojestistotnysens
ipojęciemoichobydwuksiążek”33.
SytuacjaczłowiekawobecAniołajestsytuacjąWciemnegoszlo-
chu”(WdunkelesSchluchzen”),jaktookreślaSteiner,Wkrzykuznaj-
głębszegozwątpienia”(WderSchreialsaustiefsterVerzweiflung
stammend”;RDE,18),będącegojednoczesnąskargąiwołaniem
opomoc.Leczkogomożemyoswoić?–pytaRilke.
