Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Źródło:R.Holly,Ubezpieczenieworganizacjiochronyzdrowia,KIU,Warszawa2013,s.126.
Każdystanrzeczy,atymsamymzdarzenie,dotyczyczegoś,jakiegośprzedmiotu(nawetgdytymprzedmiotemjestsamproces,którywwynikuzdarzeniaulega
przeobrażeniui,zyskującnowąjakość,przebiegajużistotnieinaczej).Zmianęstatusustanurzeczyuruchamiajakiśbodziec(przyczyna,anaogółkonfiguracjaróżnych
przyczyn),któryinicjujezdarzenieiwznacznymstopniuprzesądzazarównoojegoprzebiegu,jakijegorezultacie(nowymstanierzeczy).Mechanizmrealizowaniasię
zdarzeniaopisujekolejnyschemat(rys.1.2).
Rysunek1.2.Mechanizmrealizowaniasięryzykazmiany
Źródło:R.Holly,Ubezpieczenieworganizacjiochronyzdrowia,KIU,Warszawa2013,s.127.
Możliwościstymulowaniazdarzeniawynikajązatemzsamegomechanizmuichrealizowaniasię(inicjacji,przebieguidokonywaniasię).Wszelkiedziałania
stymulującemożemysprowadzićdooperacjinadwojakiegorodzajudriverach:istotnychitowarzyszących.Rozróżnienietowprowadzamy,byzaznaczyćróżnąichrolę;
(1)driveryistotnetobodźce/przyczyny,któresąwarunkiemsinequanonzaistnieniadanegozdarzenia(zdarzenie,jakimjestzachorowanienagrypę,możezainicjować
tylkowirusgrypy,który–wtymprzypadku–jestwłaśniedriveremistotnym),natomiastdriverytowarzyszące,totebodźce/przyczyny,którewspółwystępujączdriverem
istotnym,mogąsprawić,żenawetniewielkaintensywność(siła,liczba,natężenie)driveraistotnegowystarcza,byzainicjowaćzdarzeniei,następnie,stymulować
charakteridynamikęjegoprzebiegu(np.wyziębienieorganizmusamozachorowanianagrypęniespowoduje,sprawiajednak,żedozachorowaniawystarczynawet
niewielkaliczbawirusów;jeżelizaś,równocześnie,obydwutymdriveromtowarzyszyćbędziejeszczeniedożywienieiprzemęczenie,wówczasprzebiegzdarzenia–grypa
możebyćciężka,długotrwałaibrzemiennawskutkach).
Zaistnienieiprzebiegzdarzeniazależyzatemod:
a)obecności/wystąpieniadriveraistotnego,
b)intensywności/natężenia/siły/liczbydriveraistotnego,
c)równoczesnejobecności/wystąpieniadriveratowarzyszącegoorazliczbyiintensywnościtychdriverów,
d)konfiguracji,wjakiejobydwarodzajetychdriverówwspólniewystępują.
Osobnegorozważeniawymagakwestiainicjacjizdarzenia,momentu,wktórymjestonouruchamiane.Problemwydajesięistotnyzarównozewzględówpoznawczych,
jakojedenzpodstawowychproblemówteoriizmiany,jakteżzewzględówpragmatycznych–jakprognozowaćkierunekiprzebiegzmian/zdarzeniaorazkiedy,iwjaki
sposóbpodejmowaćinterwencję,stymulowaniezdarzeniawceluniedopuszczeniadodalszych/większychszkód/strat(ograniczeniarozmiarówszkodyorazwjakisposób,
wjakimzakresiemożna/należy)rekompensowaćszkody/straty.
Takwięczmianajakiejpodlegaokreślonyprzedmiot–zdrowie,małżeństwo,przyjaźń,pogoda,człowiek,serce,roślina,minerał...dokonujesięwakcielubprocesie
przyczynowo-skutkowychciągówróżnorakichzdarzeń,którychskutki,zpunktuwidzeniadanegopodmiotu,mogąbyćpostrzeganejakonegatywne(jakoszkody/straty
zagrażającejegointeresom),stądteżzdarzeniatakieuznajeonzaniepożądane.
Zarządzanieryzykiempolegazatemnaidentyfikacjitychzdarzeń,którychskutkimogąokazaćsięzagrażająceczyimśinteresomoraztakimoddziaływaniom
natezdarzenia,byniedoszłodoichzrealizowaniasięlubbyichprzebiegniezaowocowałskutkaminiepożądanymilub–przynajmniej–byograniczyć
skalę/rozmiarypotencjalniewynikającychznichszkód/strati/lub–jeżeliszkody/stratytakiewystąpią–dokonaćichrestytucjii/lubrekompensaty.Dlategoteż
mówimy,żeubezpieczamydaneprzedmiotyodniepożądanychskutkówokreślonychzdarzeń.
Analizaanatomiiimechanizmuzdarzeń,atymsamymmechanizmurealizowaniasięprzykładowegoryzykautratyzdrowia,pozwalanambowiemjednoznacznie
określić,czy,kiedy,najakimetapieiwjakisposóbingerować–podjąćdziałaniaocharakterzezapobiegawczym(profilaktyczne,prewencyjne–np.szczepienia),
interwencyjnym(np.pielęgnacyjno-opiekuńcze),(re)kompensacyjnym(świadczeniarzeczowe–np.protezy,odszkodowania,zadośćuczynienia,świadczeniarentowe).
Stądwynikarównieżcałeinstrumentariumsystemuochronyzdrowia–zakresprzedmiotowy,niezbędnezróżnicowanieicharakterświadczeńzdrowotnych
odpowiadającychzidentyfikowanymryzykomutratyzdrowia.Dopieronatejpodstawiemożemykonfigurowaćświadczeniawodpowiedniemodułyi–stosownie
dopotrzeb–konstruowaćznichtzw.produktyubezpieczeńzdrowotnychsłużąceochroniespecyficznegodobrajakimjestzdrowie,azarazeminteresubycia
zdrowym/zachowaniazdrowia.
Zgodniezprzedstawionątutajkoncepcją,zmianadokonujesiępoprzezrealizacjęzdarzeń,jakoaktówi/lubprocesów.Konfiguracjezdarzeńtworząciągiprzyczynowo-
skutkowe.Pierwszymkrokiemzarządzaniazmianąwinnobyćzatemzidentyfikowaniezdarzeń,którebezpośredniodeterminująszanseizagrożeniazainteresowanego
podmiotu,określenieichrodzaju,charakteru,strukturyorazdriverówistotnychitowarzyszących.Zarządzanieryzykiemjestinterwencjąwprocesdokonującejsięzmiany
wtakisposób,bynowestanyrzeczy,noweichjakości,którepowstająwwynikuowejzmianybyłyzgodnezinteresempodmiotunarzeczktóregoowainterwencjajest
podejmowanai/lubsamegozarządzającego(odpowiadałyjego/ichpotrzebom,oczekiwaniom).Zarządzanieryzykiemzmianyjestwięcoddziaływaniem
naprawdopodobieństworealizacjitychzdarzeń(głównieniepożądanych),którychskutkimogąnaruszaćnaszeinteresy.Skutecznośći/lubefektywnośćtegooddziaływania
(ograniczającegoprawdopodobieństwozdarzenia),przedewszystkimzależyzatemodprecyzyjnegozdefiniowaniazdarzenia,określeniajegomiejscawciągu
przyczynowo-skutkowyminnychzdarzeńorazzdefiniowaniazmiennychzależnychiniezależnychwpływającychnajegoprzebieg,wtymgłówniedriverówistotnych.
Wynikająstądjednoznacznerekomendacjedlapraktykizarządzaniaryzykiem,którenajogólniejmożemysprowadzićdonastępującegokatalogu„dziesięciuprzykazań”:
1.Precyzyjnaijednoznacznaidentyfikacjaprzedmiotuzarządzania.
2.Ustaleniejednorodnościrodzajowejprzedmiotu(strukturytegoprzedmiotu,jegozłożoności,stanu/stanówwjakichmożeonpotencjalniewystąpić).
3.Zdefiniowaniezdarzeń,wwynikuktórychmożedokonaćsięzmianategoprzedmiotu(poszczególnychelementów,częścijegostruktury).
4.Charakterystykazidentyfikowanychzdarzeń(ichmiejscewciąguprzyczynowo-skutkowyminnychzdarzeńorazichistotneuwarunkowania).
5.Identyfikacjadriverówistotnychdlainicjacjiirealizacjizdefiniowanychzdarzeń.
6.Identyfikacjadriverówtowarzyszących.
7.Identyfikacjadriverówniezależnych.
8.Identyfikacjadriverówzależnych.
9.Określeniemożliwościuruchamianiaposzczególnychdriverów(zależnych–istotnychitowarzyszących).
10.Sporządzenieplanudziałaństymulującychzdarzeniezapośrednictwemdriverówwsposób:
a)dającymaksymalnąszansęnaosiągnięciezamierzonegorezultatu,
b)dającymaksymalnąszansęnauniknięcieniepożądanegoskutku.
