Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AD813WtymrokuzmarłhrabiaRoland.
AD1199WtymrokuzmarłRyszard,królAnglii2.
WłaśniewtakimtowarzystwiepojawiałsięRyszard,obok:
Aleksandra,Augusta,Rolanda,KarolaWielkiegoiArtura.
Wostatnichdwóchlubtrzechwiekachzaczęłydominowaćowiele
surowszeocenyRyszarda:„Zpewnościąbyłonjednymznajgorszych
władcówAnglii”3.Tastanowczośćwynikałazezgodnejopinii
najznakomitszychinajbardziejwpływowychhistoryków,począwszy
conajmniejodDavidaHume’aorazEdwardaGibbona.Według
Hume’aRyszard„zabardzokierowałsięafektami,azamało
polityką”.Był„nonszalancki”,„prostolinijny,nierozsądny,brutalny”.
„Żadenczłowiek,nawetwtamtejromantycznejepoce,niewyniósł
nawiększewyżynyswejzuchwałościiodwagi”,stądteżjegopoddani
„mielipowód,byobawiaćsięnieustannegowidokukrwiiprzemocy
wynikającychztakichrządów”4.ZkoleiGibbonpisał,że„gdyby
heroizmmożnabyłoograniczyćdobrutalnejizaciekłejwaleczności,
Ryszardzająłbywysokiemiejscewśródbohaterówtamtej
epoki”5.WielkiuczonyXIXwieku,WilliamStubbs,twierdził,
że„ogólnierzeczbiorąc,Ryszardbyłnieudolnymwładcą.Zpowodu
rozpierającejgoenergii,araczejzniecierpliwienia,idlategożekochał
wojnę,iposiadałwojennytalent,niepotrafiłdaćpoddanympokoju,
aponieważjakopolitykowizupełniebrakowałomuzdrowego
rozsądku,niepotrafiłbyćprzezorny”6.Najbardziejopiniotwórczy
dwudziestowiecznyhistorykkrucjat,sirStephenRunciman,orzekł,
że–chociażRyszardamożnauznaćza„dzielnegoiznakomitego
wojownika”–byłon„złymsynem,nieudolnymmężemoraz
nieudolnymkrólem”.Zkoleiuznanyfrancuskiautorytet,historykRené
Grousset,nazwałRyszarda„lekkomyślnymibrutalnym
wojownikiem”7.WdrugiejpołowieXXwiekuopiniaoRyszardzie
jakonieporadnymmężuilekkomyślnymwładcy,któryzaniedbywał
