Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010Problematyka,celeiichuzasadnienie
13
iwysokościtonu),alerównieżzbardziejzasadniczympytaniem-mianowicie,czy
rytmwogóleistniejejakosamodzielnykomponentstrukturyjęzyka,awzwiązku
ztym,czywogólepowinienstanowićniezależnyprzedmiotbadań4.
Celemniniejszejksiążkijestznalezienieodpowiedzinatepytania,cozuwagi
nauniwersalnycharakterrytmu,atakżefakt,żejestonzjawiskiemprzejawia-
jącymsięwczasie,wymagawyjściapozadziedzinęjęzykaiprzyjęciaszerokiej
perspektywyobejmującejpoziompsychologiczny,poznawczyorazneuronalny,na
którychzlokalizowanesąliczneograniczeniadeterminująceprzetwarzanieczasu
iinformacjiczasowych5(ang.temporalinformation)równieżtychzawartych
wsygnalemowy(m.in.Woodrow1909,1951;Fraisse1956,1982,1984;Eisler
iin.2008;Grondin2010;Wittmann2016;Ghitza2011,2017;Giraud&Poeppel
2012;Peelle&Davis2012;Poeppeliin.2008;Poeppel2014;Kösem&Van
Wassenhove2017).Tym,cowyróżnianiniejsząksiążkęicostanowijejnowy
wkładnatleinnychpublikacjidotyczącychrytmuwmowieijęzyku,jestprezen-
towanewniejwielowymiaroweujęcierytmu,wramachktóregoprzeprowadzono
systematycznąiobszernąanalizęaktualnegostanuwiedzywdziedziniefonologii,
fonetyki,psychologii,psychoakustyki,naukpoznawczychineuronaukinatemat
przetwarzaniaorazpercepcjiczasuiinformacjiczasowej(rozdz.2),aspektów
czasowejorganizacjiwypowiedzi(rozdz.3),atakżekomponentóworazuwarun-
kowańrytmumowyijęzyka(rozdz.4).Jednakniesyntezastanuwiedzyjesttutaj
najważniejsza,leczznalezienieipokazaniepowiązańmiędzyróżnymiwymiarami
(prezentowanymiprzezwspomnianedziedziny)wzakresieaspektówistotnych
dlapercepcji,przetwarzaniaiprodukcjirytmu(m.in.prominencji,metrum,czy
teżtempa),coznajdujemyprzedewszystkimwrozdzialeczwartym.
Takiewielowymiarowepodejścieumożliwiadokonanierozróżnieniamiędzy
pojęciamirytmu,(ang.)timinguiwzorcówczasowych(àstrukturyczasowej),
któreczęstosązesobąniesłusznieutożsamiane(pisząotymm.in.Kohler2003
iArvaniti2009)lubbrakujedefinicjiznaczeń,wjakichteterminysąwdanej
pracyużywane.Tymczasemdziękiodwołaniusiędopozajęzykowychwymiarów
analizy:psychoakustycznego(np.wzakresieP-centeropisującegopozycjępulsu
rytmicznegowczasieisposóbjegosynchronizacjizsylabą,albointerakcjipara-
metrówwdziedzinieiloczasu,F0iintensywnościwgrupowaniurytmicznym),
czyteżwymiarupsychologicznegoipoznawczego(np.wzakresieteraźniejszości
psychologicznej,tempapreferowanego/spontanicznego,czyteżkategorialnejper-
4
Zob.dyskusjęw:WagnerP.2008,str.11-14;wtymkontekściePetraWagnerzauważa:„Ibelie-
ve,thatdespitetheheavilyweighinglinguisticconstraints,aspeakerhasstillsomefreedomin
shapingtherhythmicstructureofanutterance.”(op.cit.,str.3).
5
Definiowanychjako„order,tempoorregularityofevents(...)describetemporalrelationsand
canbeconsideredexplicittemporalinformation”(Kotz&Schwartze2010,str.392);zob.
rozdz.3.1.2.
