Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
10Wprowadzenie
cepcjiinterwałówczasowych),atakżepoziomuneuronalnego(np.odnośniedo
rolioscylatorówneuronalnychwprzetwarzaniuinformacjiczasowejitworzeniu
metrum),możliwestajesięnietylkoefektywneoddzieleniedesygnatówtych
pojęć(àtiming,wzorceczasoweirytm),alerównież:
a)opartanawynikachbadańempirycznych(wwymienionychdziedzinach/
wymiarach)interpretacjakomponentówrytmujęzykaorazpodstawstruktury
czasowejwypowiedzi,
b)identyfikacjamożliwychprzyczynrozbieżnościmiędzypercepcjąaprodukcją
rytmu(np.wzwiązkuzesłuchowymwrażeniemkadencjiwjęzykachtypu
syllable-timed;Fraisse1982),
c)uznanieudziałuparametrówakustycznychspozadziedzinyiloczasuwkształ-
towaniuwzorcówrytmicznych(intensywności,wysokościtonulubtzw.cech
spektralnych),
d)przyjęciestanowiska,żeterminystress-timingisyllable-timingniepowinny
byćłączonezniezmiennymi,stabilnymikategoriamirytmicznymi,doktórych
możnazaliczyćposzczególnejęzykilubgrupyjęzyków(tak,jaktozakłada
rytmclasshypothesis),leczpowinnybyćtraktowanejakoetykietyokreślające
konkretnewłasnościrytmicznewynikającezespecyfikikomponentówrytmu
iichimplementacji(abyćmożerównieżichprzetwarzania6),
e)zrozumieniezwiązkówiróżnicmiędzystrukturąrytmiczną,metrycznąipro-
zodyczną(wtymprzypadku,podobniejakmiędzynp.rytmemitiming,roz-
graniczeniebywaczasaminieostre),atakżeudziałuróżnegotypuprominencji/
akcentówwgrupowaniurytmicznym.
Jeślichodziowspomnianywcześniejuniwersalnycharakterrytmunależy
zauważyć,żerytmmowyijęzykamożnarozpatrywaćjakojedenzprzejawów
zjawiskabardziejogólnegoiwystępującegowwieluodsłonach.Rytmprzenika
praktyczniewszystkieaspektyludzkiegożyciaiżyciawogóle.Biorącpod
uwagęmiarowość,czyteżperiodycznośćbiciasercaioddechu,synchroniza-
cjęinaprzemiennośćruchurąkinógpodczaschodzenia,tańcaiwieluinnych
aktywnościwidzimy,żebiologiaizachowanieczłowiekapodlegająpewnym
ustalonymrytmom.Tosamomożnastwierdzićwodniesieniudoświataprzyrody,
wktórymwiększośćzjawiskcharakteryzujesięcyklicznością(tzn.powtarza
sięwewzględnieregularnychodstępachczasu,np.poryroku,fazyksiężyca)
inaprzemiennością(np.następowanienocypodniu).Wymienionetutaj:mia-
rowość,periodyczność,naprzemiennośćorazsynchronizacjastanowiąatrybuty
szerokorozumianegorytmuipozostająwścisłymzwiązkuzjegokomponen-
tami.Rytmjestwyraźnieobecnywwytworachumysłowejaktywnościczłowieka:
6
Takwestiajesttematemrozdz.4.5.1.
