Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
leczistotniepomocnyjestczynnikludzkiorazludzki
wysiłekwytyczającynoweprzełomy,takiejakbudowa
KanałuSueskiegoiKanałuPanamskiego32,budowaportu
morskiegowGdynialboopanowaniepełnych
niebezpieczeństwinieprzychylnychwiatrówszlaków
nawigacyjnychprzezAtlantykorazdookołaAfryki.Sąone
zresztąwytyczanewrywalizacjizinnymiaktoramisceny
międzynarodowej,łączącwtensposóbnowekontynenty
poprzeznoweszlaki,zmieniającprawidłahandlu
iobjawiającnowemiejscaprzynoszącedochody.Stąd
przyjęłosiętwierdzenie,żegeopolitykajestdziedziną
dynamiczną–niestatyczną33.Samnestorgeopolityki
HalfordMackinderuważał,żechoćgeografiakształtuje
biegspraw–tojednakzudziałemludzkim34.
Zarysowanewyżejzłożonościorazjawnierywalizacyjny
modelfunkcjonowaniapaństwkonkurującychorynki,
zasoby,szlakikomunikacyjne,poszukujących„lewara”
(azarazemobawiającychsię,że„lewar”pojawisię
wdyspozycjikonkurenta),wymagająlepszego
zrozumieniaregułgeopolitycznejgryprzezklasy
polityczne,aletakżeprzezobywateli,którymwspólnie
powinnozależećnaumiejętnymidentyfikowaniu
potencjalnychzagrożeńorazwykorzystywaniuszansdla
dobrapaństwa.Takawiedzapozwalanawytworzenie
kulturygeopolitycznejoszerszymzasięguipodniesienia
jakościdebatypublicznej.Wedługprostejmaksymy:
państwomarosnąćwsiłę,bowtakimrywalizacyjnym
środowiskupoprostumusi.
Geografiadeterminujedystrybucjęwładzyidaje
przewagiokreślonymmiejscomiregionomwstosunku
doinnych35.Klimattobyłapierwsza,pierwotnazmienna
geograficzna,któradomyśleniaostosunkuprzestrzeni
iwładzyjużwstarożytnościpobudzałaPliniusza
iArtystotelesa,apotem,wczasachnowożytnych,
Monteskiusza.Innezmiennepodążyłyzaklimatem:układ
mórziliniibrzegowej,położeniewysp,długośćrzekiich
spławność,rzeźbaterenuikształtkontynentówwczęści
służązawytłumaczenieprawidełhistoriiizmieniających
siępunktówkluczowychdlaprzebiegudziejówświata
