Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wstrukturalneprzewagipaństwmorskich,projektu
NowegoJedwabnegoSzlaku,korzystającpolitycznie
igospodarczozwybitnegopołożeniageograficznego
Polskinagłównejjegotrasieprowadzącejdotrzonu
zachodniejEuropyistrefyAtlantyku,ryzykującjednak
relacjezmorskimmocarstwem–Stanami
Zjednoczonymi,dlaktórychChinysągłównym
konkurentemnaarenieglobalnej43.Innymprzykładem
jestchociażbyszybkopodjętageostrategicznadecyzja
USAdotyczącadokonaniainterwencjiwAfganistanie
w2001roku,czylinaobszarze,któryniebyłwlatach
jąpoprzedzającychprzedmiotemszczególnego
zainteresowanialubważnychinteresówamerykańskich44.
Przykładembłędugeostrategicznegoodalekosiężnych
konsekwencjachbyłbrakostatecznegowyeliminowania
słabegowówczasjeszczepaństwamoskiewskiegoprzez
władcówRzeczypospolitej,począwszyodKazimierza
Jagiellończyka,akończącnaWładysławieIV,gdynataką
eliminacjękonkurentadocałejprzestrzenipomostu
bałtycko-czarnomorskiegozpozycjisilniejszego
Rzeczpospolitąbyłochybaówcześniestać45.Błędem
ogromnymbyładecyzjachińskichwładcówdynastiiMing
zpołowyXVwiekuozaprzestaniumorskichekspedycji
naOceanIndyjskiidoWschodniejAfryki,
conajprawdopodobniejzmieniłolosyświata,pozwalając
Europejczykomdokonaćprzełomowychodkryć
geograficznych46.Europejczykomtadecyzjapodarowała
czas,abydrogąmorską„wydobyćsię”
ześredniowiecznegooblężenia,wktórym
Rimland
zachodnioeuropejski,czylistrefabrzegowakontynentu
europejskiego47,przebywałodkońcastarożytności
popojawieniusięwwiekachVII–VIIIwbasenieMorza
Śródziemnegoludówpolityczniepołączonych
islamem48.Ażdoostatecznejdegeneracjiimperium
osmańskiegowXIXwiekujegowładcykontrolowali
jedynyówcześniedostępnylądowyszlakprzepływuludzi
ihandlupomiędzyEuropąaAzją,czyliBliskiWschód
iLewant,uniemożliwiająctymsamymlądowąekspansję
zachodniejEuropywkierunkuzasobówAzji,aw
