Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
JarosławJanowski
niesąnamsłusznieprzedłożonewyobrażeniarzeczyniewyobrażal-
nychipostacierzeczybezpostaciowych”150
PodobnąmyślformułująAugustyn16iPseudo-Dionizy,twierdząc,
żeobrazypowinnynaśladowaćświatniewidzialny,ajeśliukazująto,
cowidzialne,powinnyszukaćśladówpięknawiecznego0Pseudo-Dioni-
zypisał:flMożnaprzedstawiaćsubstancjeniebiańskiezapomocątych
niedoskonałychform,wzorowanychnawetnanajlichszychżywiołach
materii”170Wśredniowieczu,przynajmniejwedługczęścimyślicie-
li,obrazymogłyzatemukazywaćRzeczySame,zczymzapewnenie
zgodziłbysięPlaton0Wjakimśstopniutedwastanowiska–pierwsze
Platonaidrugieprezentowanenp0przezPseudo-Dionizego–dostar-
czałyargumentówikonoklastomiikonodulom0JanzDamaszkuzwra-
całuwagętakżenapewnąwłasnośćobrazów,którasłużyzapamięty-
waniu:
Pojęcieobrazumożnateżodnosićdoprzeszłości,czytodlaprzypomnieniacudu,
zaszczytuczyhańby,cnotyczyzła,kupożytkowitych,copóźniejobrazyteoglą-
daćbędą0Obrazzaśjestdwojaki:zapomocąsłowazapisanegowksięgachiza
pomocązmysłowegooglądania0Boobrazjestśrodkiemdoprzypominania0[ś]
Czymjestsłowodlasłuchu,tymobrazdlawzroku180
Praktykowaniesztukipamięcizapewnemiałowpływnapowstanie
wśredniowieczuwieluilustracjiprezentującychwiedzę0Wzwięzły
ischematycznysposóbułatwiałyoneuczeniesięizapamiętywanie0
Gdyartystabudowałprzedstawieniepojęciowychtreści,musiałnadać
muuporządkowanąstrukturę,wyraźniezaznaczyćszczegóły,będące
atrybutamirzeczyalbopersonifikacji,izgeometryzowaćcałeprzed-
stawienie0Tezabiegisłużyłytemu,abywszystkobyłoczytelneiłatwe
dozapamiętania0Nietylepowstawałoprzedstawienie-odbicie,cowy-
istoczenie0
15
JanzDamaszku,Deimaginibusor0,I,9(PG94,c01240),cyt0za:W0Tatarkiewicz,
Historiaestetyki,t02,PWN,Warszawa–Wrocław–Kraków1962,s0560
16
W0Tatarkiewicz,op.cit0,t02,s065–660
17
Pseudo-DionizyAreopagita,HierarchianiebiańskaII,[w:]idem,Pismateologiczne,
tłum0M0Dzielska,Znak,Kraków2005,s0800
18
JanzDamaszku,Mowaoobrazach,[w:]Myśliciele,kronikarzeiartyściosztuce.Od
starożytnoścido1500,wyb0ioprac0J0Białostocki,Wyd0słowo/obrazterytoria,Gdańsk
2001,s01570
