Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
WojciechDoliński,JerzyŻurko
kulturoweiinneichtwórców(nradośćpisania”).Analizyiinterpretacjeformpisa-
nychdotycząnietylkotego,coijakbadaczerejestrująwnagraniuczycoijak
nutekstowiają”wdanychwizualnych,leczrównieżtego,codziejesięnpomię-
dzy”autoremaprzyjmowanąprzezniegopisemnąformąopisudoświadczeń
lubpisemnymdoświadczaniemświata,awkonsekwencjitakże-npomiędzy”
tekstemajegobezpośrednimbądźpośrednimodbiorcą.Rodząsięzatempytania
omożliwośćnowegospojrzenianaustalenianietylkosamegomistrzaFloriana
Znanieckiego,jegouczniów-JózefaChałasińskiegoiJanaSzczepańskiego-ale
iwieluinnychbadaczy,wtymzmarłegowroku2013JackaLeońskiego.
Problemrelacjimiędzyintencjąautora(imożliwościądotarciadoniej)ainten-
cjątekstudotyczytego,żeautorwsposóbrefleksyjny,kierującsięokreślonymi
intencjamipodejmujedecyzjęochęciimożliwościspontanicznego,jednorazo-
wego(choćrozciągniętegowczasie)pisemnegoutrwalenia(Bartmiński,Bartmiń-
ska2012:158).NaprzykładwkontekściedziennikówosobistychPhilippeLejeune
podkreśla,żesystematycznenotowaniepomagazachowaćwpamięci(nowocze-
snaformamnemoniki)teraźniejszegosiebiedlasiebiezprzyszłości.Tojakpozo-
stawienienlistuwbutelce”,awartośćtakiegolistuzczasemrośnie.Papierjestjak
przyjaciel,któremumożemysięzwierzyćwymykającsięjednocześniespodpresji
społecznej,wymyślającwłasneregułyngry”(np.mieszaćgatunkiczystylepisar-
skie,eksperymentowaćzjęzykiempisanym),orazjaklustro,wktórymobraznas
samychrozwijasięwczasie.Lejeunewskazuje,żewpisysąnarzędziemdziałania,
gdyżbędącudokumentowanąformądialoguzesobą,laboratoriumintrospekcji,
wpływająnasłowaiczyny,którenastąpiąwprzyszłości.Dziękitemu,żedoko-
nywaniepisemnychnotatekzcodziennychobserwacjijestprocesemtwórczym
iprzeztobardziejotwartymnaśledzeniesprzeczności,takąaktywnośćczłowieka,
jegozdaniem,możnauznaćzajednązmetodpracy(Lejeune2010:38-43)3.
Intencjamożebyćrównieżnukryta”wwyborzekonkretnejformytegoutrwa-
lenia,choćbydatowanymwpisiewdzienniku(np.:Rosiek1995:12)czypamięt-
niku,liście,eseju,wierszu,dialogu.Tekwestiesugerująodmienneproblemy
odtych,naktórychwkontekściebiografiikoncentrująsiębadaczewykorzy-
stującynp.wywiadnarracyjnybądźbadaczeretorykinarracjiianalizdyskursu.
Jedenznichdotyczynp.tego,żerytmyzachowańspołecznychpulsująnmię-
dzykoncentracjąnawięziachspołecznychakoncentracjąnanaszymwłasnym
życiupsychicznym”(Cohen2003:120).Ważnącechąświatawewnętrznegojest
stansamotności,wktórym-wduchuSchützowskim-jednostkamasposob-
3BronisławGołębiowski,którywlatachsześćdziesiątychwiekuXXanalizowałmotywy
napisania626pamiętnikówmłodzieżywiejskiej,podzieliłje-odwołującsiędodefinicjiMarii
Ossowskiej-niewedługmotywówichnapisania,leczaspiracjiidążeńautorówwokreślonejfazie
życiaisytuacjispołecznej,naczteryklasypowodów(kolejnośćzgodniezczęstościąwystępowa-
nia):społecznoosobowe(300),osobowokulturowe(151)iogólnospołeczne(146)orazdoraźnoin-
tencjonalne(29)(Gołębiowski2014:86-87).
