Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
uwzględniającego/cychrzeczywiste,szerokorozumianedobro
12
osobyzgłęboką
niepełnosprawnościąintelektualną(por.ibidem).Myślącoobszarachfunkcjono-
waniaosobyzgłębokąniepełnosprawnościąintelektualną,będęmiałanauwadze
wszystkiesferyjejfunkcjonowania,tj.poznawczą,somatyczną,emocjonalną,
społeczną(por.Bach,1999,s.13-18;DeutschSmith,2008,t.1,s.312).
ZaRubachąprzyjmuję,żewobrębieedukacjimożnawyróżnićdwaważ-
neprocesy,amianowicie:wychowanieikształcenie(Rubacha,2009,s.26).
Pomijającdyskusjędotyczącąwystępującychwliteraturzeprzedmiotudefinicji
wychowania13,przyjmujędefinicjęwychowaniazaproponowanąprzezRubachę.
ΠWychowanietoświadomeicelowedziałaniepedagogicznezmierzającedoosiąg-
nięciawzględniestałychskutków,którychegzemplifikacjąsązmianyrozwojowe
widocznewosobowościwychowanka(Rubacha,2009,s.26;por.Krause,2010,
s.79-91;Śliwerski,2010,t.4,s.209-238).Natomiastkształcenietosystem
działańzmierzającychdotego,abyuczącejsięjednostceumożliwićpoznanie
świata,przygotowaniesiędozmienianiaświataiukształtowaniewłasnejosobo-
wości”(ibidem).Nakształcenieskładająsiędwaprocesy:uczeniesięinauczanie.
Uczeniesięrozumiem,zaRubachą,jakoprocesnabywaniawzględnietrwałych
zmianwzachowaniuosoby,widocznyrównieżwodniesieniudowiadomości,
umiejętności,nawykówipostaw,wtokubezpośredniegoipośredniegopoznania
rzeczywistości(ibidem).NatomiastΠnauczanietoproceskierowaniauczeniem
sięuczniówwtokuplanowanejpracynauczycielazuczniami”(Rubacha,2009,
t.1,s.27-28).
12Musipojawićsiępytanieoto,czymtodobrojestdlaosobyzgłębokąniepełnosprawnością
intelektualnąicosięnanieskłada?Wzwiązkuztym,żeniemaΠmodelowej”osobyzgłęboką
niepełnosprawnościąintelektualną,będzieonoróżnierozumianewzależnościodindywidualnej
biografiikażdejosoby.Możebyćonorównieżdefiniowanezbardzoróżnychperspektyw,stanowisk
czyteorii(por.Śliwerski,s.2010,s.230).Uważamjednak,żewodniesieniudokażdejosobyzgłębo-
kąniepełnosprawnościąintelektualną,bezwzględunajejindywidulanąbiografię,owymdobrem
będzie,popierwsze,nieintruzywne,responsywnedążeniedorozwojutychumiejętnościosoby
zgłębokąniepełnosprawnościąintelektualną,wewszystkichsferachjejfunkcjonowania,którebędą
miaływpływnajejsamodzielność.Podrugie,uwzględniającaposzanowaniegodnościczłowieka,
rzeczywistaobecnośćosobyzgłębokąniepełnosprawnościąintelektualnąwspołeczeństwie(por.
DeutschSmith,2008,t.1,s.310-311).
13Śliwerskiwyróżniatrzykategoriedefinicjiwychowania:a)sprawozdawcze-Πodzwiercied-
lającezastanywnaukachpedagogicznychsens”;b)projektujące-Πnadającepojęciuwychowanie
noweznaczenieniezależnieodtego,jakiejestjegoznaczeniezastane;c)regulujące-Πczęściowo
dostosowującesiędoznaczeniazastanego,aczęściowojezmieniające(2010,t.4,s.225-226).Zwraca
równieżuwagę,żeΠpojęciewychowaniedefiniowanejestwpedagogicezbardzoróżnychperspek-
tyw,stanowiskczyteorii”(2010,t.4,s.230),rezultatemczegoΠ(ł)żadnazistniejącychkonwencji
terminologicznychniejest»błędna«,żadnateżniejestprawdziwa.Niemożliwejestsformułowanie
jednej,»ostatecznej«ikulturowouniwersalnejdefinicjiwychowania.Niejestonobowiemstanem
wyłącznieobiektywnym,któryjestdany,alewdużejmierzespołecznakonstrukcja.Każdazdefinicji
wjakimśstopniuopisujewychowaniejakozjawisko,któreniejestontologiczniemonolityczne,ale
jestróżnorodne,skomplikowane,czasamiwewnętrzniesprzeczne,dynamiczneiotwartewtrakcie
stawaniasię”(ibidem,s.237).
21
