Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Wprowadzenie
wpraktyceubarwiająkoncepcjębeneficialownershipnigdyniezaistniałymwpolskim
ustawodawstwieszerokim,niedookreślonympodejściemekonomicznymdowysnu-
waniakonsekwencjipodatkowych,zwanymsubstanceoverform(przewagatreścinad
formą)11,wmojejopiniibłędnieferowanymwodniesieniudorozumieniakoncepcji
beneficialownershipprzezF.Majdowskiego12.
11Wartozauważyć,żeangielskiterminsubstancewpolskiejpraktyceidoktrynieprawapodatkowego
wmojejopiniijestmylnietłumaczonydosłownienawyraznsubstancja”wodniesiudosubstancjiekono-
micznejlgospodarczejlbiznesowejlubsubstancjidanegopodmiotu(zob.m.in.G.Ziółkowski,Substancja
biznesowaapodatekuźródła,https:llhome.kpmglpllpllhomelinsightsl2020l03lfrontiers-in-tax-blog-
podatkowy-substancja-biznesowa-a-podatek-u-zrodla.html;I.Krzemińska,M.Nurzyński,Czyodbiorca
płatnościpowinienposiadaćsubstancjęgospodarcząabybyćuznanymzarzeczywistegowłaściciela?,nKazus
Podatkowy”2020l1,s.31).Terminnsubstancja”www.kontekstachniejestużytyprzezustawodawcęwżad-
nejustawie,wtymwżadnejustawiepodatkowej.TermintenwpierwszejkolejnościzgodniezeSłownikiem
JęzykaPolskiegoPWNoznaczanciecz,gazlubciałostałeodznaczającesięcharakterystycznymiwłaściwo-
ściamifizycznymiichemicznymi”(https:llsjp.pwn.pllsjplsubstancja;2576488.html)idlategojesttypowo
używanywnaukachprzyrodniczych,technicznychmedycznych(https:llpl.wikipedia.orglwikilSubstancja;
https:llecha.europa.eulpllsupportlsubstance-identificationlwhat-is-a-substance).Wkonsekwencjiwedług
mniewłaściwetłumaczeniesubstance,wtymsubstance-over-formorazeconomicsubstancenajęzykpolski,
toodpowiedniontreść”
,nprzewagatreścinadformą”orazntreśćekonomiczna”
.Takietłumaczenieuzasadnia
teżwpewnymstopniuużycieterminuntreśćekonomiczna”(aniensubstancjaekonomiczna”)przezustawo-
dawcęwart.4ust.2ustawyz29.09.1994r.orachunkowości(Dz.U.z2021r.poz.217zezm.)wodniesieniu
dojednejznadrzędnychzasadwrachunkowości,tj.zasadywyższościtreściekonomicznejnadformąprawną
danegozdarzenia,zgodniezktórąwraziekolizjimiędzynzasadąwiernegoodzwierciedleniarzeczywistości
(rzetelności)izasadązgodnościzprzepisamiprawa(prawidłowości)ustawaprzyznajewyższośćrzeczywi-
stościekonomicznej,bowiemskutkizdarzeńnależywykazywaćwsprawozdaniufinansowymzgodniezich
treściąekonomiczną”(zob.T.Waślicki,Nadrzędnezasadyrachunkowości,LEX2007,rozdział4;W
.Sztuba,
Efektywneopodatkowanieprzedsiębiorstw,LEX2016,rodział4,pkt1.1).Wartotakżezauważyć,żeangielski
terminsubstancerozwinąłsięzanglosaskichantyabuzywnychdoktrynorzecznicznych,takichjakwspomnia-
nawyżejsubstance-over-form,czyteżeconomicsubstance(zob.F
.Zimmer,GeneralReport:FormandSub-
stanceinTaxLaw,nCahiersdedroitfiscalinternational”2002l87a,IFACongressinOslo,s.24in.).Zgodnie
ztymidoktrynami,ponaddekadętemuskodyfikowanymiwStanachZjednoczonych,economicsubstance
(treśćekonomiczna)odnosisiędotransakcji,która(i)zmieniasytuacjęekonomicznąpodatnikawznaczący
sposób,innyniżtylkowzakresieskutkówpodatkowych,orazktórą(ii)podatnikrealizujezistotnegopoza-
podatkowegocelu,tj.innegoniżosiągnięciekorzyścipodatkowej.Transakcja,któraniespełniaww.kryteriów
nieposiadatreściekonomicznej(zob.26USCode§7701-definitions,https:llwww.law.cornell.eduluscodel
textl26l7701;http:llpublications.ruchelaw.comlnewsl2017-09lEconomic-Substance-Doctrine.pdf).Nato-
miastwodniesieniudospółeklubinnychpodmiotów,posiadanietreściekonomicznejwedługmnieoznacza
funkcjonowanie(spółkilubinnegopodmiotu)wsposóbprowadzącydozmianyswojejsytuacjiekonomicznej
wznaczącysposób,innejniżtylkowzakresieskutkówpodatkowychlubmogącyprowadzićdotakiejzmia-
ny-jednocześniefunkcjonowanietomaistotnypozapodatkowycel.Spółkalubinnypodmiotmazdolność
dozmianyswojejsytuacjiekonomicznejwznaczącysposób,innejniżtylkowzakresieskutkówpodatkowych,
jeśliposiadakutemuodpowiedniąstrukturę,wtymodpowiedniesubstratyosobowe,majątkoweetc.,których
stopieńwystępowaniamożeskrajniesięróżnićwzależnościdorodzajuiskalidziałalnościprowadzonejprzez
spółkęlubinnypodmiot.Wtakiwłaśniesposóbrozumiemibędęposługiwałsięokreśleniemntreśćekono-
miczna”
,odrzucającjednocześnieterminynsubstancjaekonomicznalbiznesowalgospodarcza”oraznprzewaga
substancjinadformą”
.Jedenznielicznychprzykładówtłumaczeniaeconomicsubstancenatreśćekonomiczną
wpolskiejpraktyceprawapodatkowegozob.https:llwww.dixcart.comlplleconomic-substance-requirements-
an-update-from-the-isle-of-manl.Zob.więcejinfrapkt3.5.4(rozdział3).
12Zob.F.Majdowski,Instytucjarzeczywistegobeneficjenta-prawdziweiurojoneceleklauzulidotyczą-
cejpasywnychpłatnościnagruncietraktatówpodatkowych,PP2020l9,s.31-33.Zob.więcejpolemikina
tentematinfrarozdział2.