Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Rzemiosło,handel,drobnyprzemysłprywatny
wdwudziestoleciumiędzywojennym
iwpierwszychlatachPRL
1.1.Pozarolniczysektorgospodarkiprywatnej–
problemydefinicyjneijegoznaczenie
Pozarolniczysektorgospodarkiprywatnejwanalizowanychlatach1945-1950
wgospodarcesocjalistycznejPolskiLudowejtrudnoprecyzyjniezdefiniować.Obej-
mowałonjednostkigospodarczebardzozróżnicowanepodwzględemzarównospeł-
nianychfunkcji,jakiformorganizacyjnych.
Podmiotygospodarczemożnaklasyfikowaćwedługróżnychkryteriów,takich
jaknp.:własność,formaorganizacyjna,rodzajfunkcjispełnianychprzeztepodmioty
lubteżprzynależnośćdookreślonychdziałówgospodarki,gałęziibranż.Przyjmując
kryteriumwłasności,najogólniejmożemywyodrębnićgospodarkępaństwowąipry-
watną.Wramachsektoraprywatnegowyróżnićmożnagospodarkęindywidualną
orazzbiorową.Tęostatniąreprezentowałyspółkiosóbfizycznychiprawnych1.
Bardziejzróżnicowanyjestpodziałjednostekgospodarczychiichzbiorowości
wedługformorganizacyjnych.Wramachpozarolniczejgospodarkiprywatnej
kształtowałysięoneodmienniewrzemiośleorazwhandluiusługach.Rzemieślnicy
obligatoryjnienależelidocechów,któremożnawprzybliżeniuokreślićjakoorgani-
zacjeocharakterzebranżowym.Cechyispółdzielnierzemieślniczezrzeszałysię
wizbachrzemieślniczychozasięguwojewódzkimlubmiędzywojewódzkim.Izby
rzemieślniczezgrupowanebyływCentralnymZwiązkuRzemiosła.Formąorgani-
zacyjnądlaprywatnychprzedsiębiorstwprodukcyjnych,handlowychiusługowych
byływojewódzkiezrzeszeniaprywatnegohandluiusług.
Wydajesię,żejedynymwspólnymwyróżnikiemkonglomeratustanowiącego
podstawoweczęściskładowepozarolniczegosektoragospodarkiprywatnej,awięc
rzemiosła,prywatnegohandluiprywatnegoprzemysłu,byłfakt,iżbyłytowyłącz-
niejednostkitzw.nieuspołecznione,awięcstanowiącewłasnośćprywatnychosób
fizycznychlubprawnych.
1Zob.M.Gonetowa,Problemydefinicjiiklasyfikacjigospodarkinieuspołecznionej,[w:]Pozarol-
niczagospodarkanieuspołeczniona,red.E.Kirejczyk,WydawnictwoUniwersytetuWarszawskiego,
Warszawa1988,s.34.
