Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
ZbyszekDymarski
isztukigotyckiejnaŚląsku9.Częstoposługujesięnimkrytykafilmowa10,bydale-
konieszukaćł
Właśnietoniezwykłerozpowszechnienieterminu,którypowstałprzecież
ześciślenaukowychinspiracji,jestpunktemwyjściadlamoichdalszychrozważań.
Uważam,żesacrumjestsłowemużywanymzbytczęsto!obawiamsię,żenie-
jednokrotnierobisięzniegokluczalbowręczwytrych,którymchcesięotwo-
rzyćzbytwieledrzwiłCzęstowieleproblemówisprawoskomplikowanejnatu-
rzechcesięprzezjegowprowadzenieuprościć,aniejasnościiróżnicepoprostu
skrzętnieukryćł
Problemem,zktórymchcęsięzmierzyćwtymartykule,jestnietylkopytanie
oto,czymsacrumjest(czyliojegonaturę),alerównieżczyspełniaononależycie
tęrolę,dojakiejpowołaligojegotwórcy.
Sądzę,żeistniejewiele,częściowoodsiebieniezależnych,powodówtejdużej
popularnościterminusacrum.Mająoneróżnąwagęinaturę.Niesposóbwymie-
nićwszystkich,alemyślę,żedlanaszychpotrzebnależywskazaćcztery,moim
zdaniemnajważniejsze.Sątotrendyglobalizacyjne,ideałnaukowości,kondycja
współczesnegoczłowiekaoraznieostrośćsamegoterminu.
Postaramsięjeterazwskrócieomówić:
A.Globalizacja-tentrendcharakteryzującysięmiędzyinnymidążeniem
doujednoliceniaiupodobnienianarodów,państw,kultur,gospodarek,
ludziłchętnienprzyjmuje”wyjaśnieniaiterminologie,którezdająsięmieć
charakteruniwersalny.Teorie,którenobiecują”
,lubmówiącinaczej,roku-
jąnadzieję,żemożnajebędziezastosowaćwbardzowielu-albonawet
wewszystkich,takprzecieżlicznychiróżnorodnych-kulturach,budzą
szczególnezainteresowanie.
B.Metodologianaukhumanistycznychispołecznychprzezbardzodługi
czasrozwijałasięwcieniumetodstosowanychnaobszarzenaukprzyrod-
niczych,ateostatnienapędzałosilniepragnienieścisłościiuniwersalności,
czyliszczególnegocenieniatychhipotez,któreoferująwyjaśnieniemożliwie
najszerszegoobszaruzjawisk.Kategoriasacrumjakokluczizasadaporząd-
kującaolbrzymizakreszjawisknazywanychdotejpory(zpowodubraku
innegoterminu)religijnymi,wydawałasiękuszącąpropozycją.Czyjednak
tewszystkie,dodajmy-wyjątkowopogmatwane,trudneiniedokońca
jeszczeopisanefenomeny,możnawciągnąćdojawiącejsięjakouniwersal-
na,kategoriisacrum?
C.Człowiekwspółczesny-czytajnnowoczesny”
,częstowstydzisięużywać
słów:Bóg,religia,wiara,zaufanie,powierzaniesię.Kategorietesąwspół-
cześnietraktowanejakoirracjonalne,czylitrochęwstydliweiniegodnezbyt
9H.olszewska-Jarema,M.Jarošowá,A.Holeczko-Kiehl,Śląskiesacrum.Sztukagotycka1200–1550,
Katowice2011.
10M.Sokołowski,Kościół,kino,sacrum.Wposzukiwaniudefnicjiflmuotematycereligijnej,
olsztyn2002.
