Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
MariolaMarczak
całośćdiegezywrazzestetycznymijakościamifilmu(wtymwaloramiplastycz-
nymiobrazuczyemocjonalnymimuzyki)stajesiępewnymwielopoziomowym
przekazemocharakterzemetafizycznym,kierowanymdowidza.odbiórrefleksyj-
nywtymfilmiejestzbliżonydokontemplacji,rozumianejjakoaktywnośćmental-
na;trochępodobnieestetykaobrazuimplikujenamysł-ocharakterzemoralnym
imetafizycznymwfilmachŁagodnypotwór(2010)Mundruczo,Trzyminuty:21:37
(2010)Ślesickiego,Chłopiecnagalopującymkoniu(2006)AdamaGuzińskiego.
Wfilmachbędącychalternatywnymiwariantamitejtendencji,sposóbprowadze-
nianarracjisugerujeobecnośćjakiegośpodmiotupatrzącego,czuwającego,pod-
dającegorefleksjiświatukazanynaekranie.Ówpodmiot:osoba,Bógfilozofówlub
Bógwyznawców,wzależnościodgatunkufilmowegojestumieszczonynponad”
lubnpoza”tymświatem.Przykłademmogąbyćtakżetakodmienneutwory,jak
WyspaPawłaŁunginaorazfilmdokumentalnyKamiennacisza.
Wkiniemetafizycznymorazreligijnymwykorzystujesiętechnikicharaktery-
stycznedlakinapoetyckiego:dominacjawarstwywizualnejnadsłowną,estety-
zacjaobrazufilmowego,eksponowanietwarzy,ujęciadłuższeniżbytowynikało
zzasadmontażowychiteoriiinformacji29,tworzącewrażenienwpatrywaniasię”
wtwarzelubinneeksponowaneobiekty,któreodsłaniająwtensposóbswojągłę-
bię.ReprezentatywnymprzykłademtegorodzajuutworujestfilmWlepszymświe-
cieSuzanneBier,którakontynuująctradycjeBergmana,posługujesięmetafizyką
twarzy.Samdobórfizjonomii-twarzypięknych,bonwielemówiących”
,alenie-
koniecznieładnych,przypominaostarejmetaforzetwarzyjakozwierciadładuszy.
Pozbawione(lubprawie)makijażu,ukazywanewzbliżeniach,anawetwdużych
zbliżeniach,sąprzezkameręodkrywane-studiowane,jakmapaodzwierciedlająca
nukształtowanieterenu”
.oczomwidzaukazujesięfakturaskórywysuszonejsłoń-
cem,pory,zmarszczki,piegi,pojedynczewłoskinaskórze,układkącikówust,itp.
Sąoneeksponowanejakośladydoświadczeń,przeżytychlubprzeżywanych,nie-
razskrywanychemocji,myśli,któredrążąumysłiczoło.Długieujęciatwarzy
bądźpostaci,częstostatycznelubtakie,wktórychruchjestbardzoograniczo-
ny,pełneiogólneplanypostacipatrzącejgdzieśwdal,nieruchomo,wtopionej
wpejzażsugerujązamyśleniebohateraiskłaniająwidzadopodjęciarefleksjinad
egzystencjączłowieka,którasięprzednimodsłania,oraznadświatem,wktórym
bohaterżyjeizktórymsięzmaga(AntonnatlesuchegokrajobrazuAfryki,sie-
dzącynaławceprzeddomem,wpatrzonywtrawiastąrówninęlubjezioro,Chri-
stianiEliassiedzącynadachusilosa,wpatrzeniwwybrzeżeiniebo,zamyśleni-
npatrzący”wgłąbsiebie,pokazaniwzbliżeniuMarianne,AntonczyClaus,ojciec
Christiana).Znaczącaobecnośćtegorodzajuujęć,wktórychbohaterowiennicnie
robią”odbieranajestjakoskupienienarratoranaludzkiejegzystencji.WfilmieBier
bohaterowiesąpokazaniwholistycznysposób:jednocześniewkonkrecierzeczy-
wistości,wktórejfunkcjonują(rzeczywistościbędącejźródłemnapięć,problemów
29Immniejszazawartośćznaczeniowaujęcia(bliższyplan),tymkrótszeujęcie.
