Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prawotwórczarolaamerykańskiejwładzysądowniczej
31
udziałuławyprzysięgłych.Powyżejbyłysądyhrabstw,którezajmowałysięzarówno
sprawamicywilnymi,jakikarnymi,anadnimialbofunkcjonowałysądynajwyższe,
albotarolaprzypadałaradomdziałającymprzygubernatorach,jakbyłowWirginii.
Cociekawe,wniektórychkoloniach,jaknaprzykładConnecticut,tolegislaturypeł-
niłyfunkcjęsądównajwyższych,wydającustawyprywatne(privatebills)orazorze-
czeniaoutracieprawpublicznychikonfiskaciemienia(billsofattainder)29.Jeszcze
innekoloniemiałysądynawzórangielskichsądówkanclerskich,orzekającenapod-
stawienormsłuszności(equity).Aledlakażdejkoloniiprawdziwymsądemnajwyż-
szymbyłalondyńskaTajnaRada.Wrzeczywistościnietakwielesprawprzechodziło
odwoławczodoRady,zewzględunaczas,kosztyiinneprzeszkody,aleformalna
zasadawyższościsąduangielskiegonadkolonialnymbyławyznaczonawyraźnie.
Początkowogubernatorzymieliwięcejkompetencji,aleteograniczyłysięzczasem
doprawadotworzeniasądówspecjalnychimianowaniasędziówzaporozumieniem
zradą30.Sędziowiesądówkolonialnychtolaicyznającyprawo,alerzadkownim
wyuczeniimałodoświadczeni.Ztegowzględu,żeurzędowaniewsądachniebyło
ichjedynąpracą,ogromnywpływnaostatecznerozstrzygnięciawwielusprawach
mieliwykwalifikowaniprawnicy,którzyargumentowalitesprawyprzedsądami31.
Niemajednakwątpliwości,żekolonialnisędziowieniecieszylisiętakąpozycją
wsystemieprawno-politycznymkoloniijakichangielscyodpowiednicy.Niezwykle
istotnąróżnicąmiędzysędziamiangielskimiasędziamiwkoloniachbyłaichpozycja
względemKorony,wynikającam.in.zwejściawżyciew1701rokuustawyActof
Settlement,dziękiktórejsędziowieangielscyuzyskaliniezależnośćodkróla,conie
dotyczyłosędziówkolonialnych32.Wtensposóbczłonkowiewładzysądowniczej
koloniibyliwciążograniczeniwswojejdziałalnościipodlegliłascekróla,który
miałwpływnasprawowanieprzeznichwymiarusprawiedliwości.Sytuacjataka
miałasięzmienićdopieropoogłoszeniuDeklaracjiniepodległości,przekształceniu
koloniiwstanyiichusamodzielnieniusięodwpływówKoronybrytyjskiej.Wów-
czaswiększośćstanównadałasędziomgwarancjeniezależnościpolegająceprzede
wszystkimnazapewnieniustałejkadencjiistałejpensjipodczaspiastowaniaprzez
nichstanowiska.
Cociekawe,niektórzysędziowiefunkcjonującywkoloniachotwarciesprze-
ciwialisięprawotwórczejroli,jakazostałaimnadanaprzezsystemcommonlaw.
PrzykładowoprezesSąduNajwyższegokoloniiMassachusettsstwierdziłw1767
roku,że„sędzianiepowiniennigdybyćprawotwórcą,ponieważwówczaswolasę-
29
P.Ch.Hoffer,W.H.Hoffer,N.E.H.Hull,TheSupremeCourt,EnEssentialHistory,University
PressofKansas,Lawrence2007,s.16.
30
M.Savelle,R.Middlekauff,AHistoryofColonialAmerica,Holt,RinehartandWinston,Inc.,
NowyJork1966,s.411.
31
P.C.Hoffer,W.H.Hoffer,N.E.H.Hull,TheSupremeCourt…,s.17.
32
Niezależnośćwynikałagłównieznadaniasędziomprawadofunkcjonowanianastanowiskuna
okres„dobregosprawowania”(goodbehavior).Szerzejnatentematpor.J.H.Smith,AnIndependent
Judiciary:TheColonialBackground,„UniversityofPennsylvaniaLawReview”1976,vol.124,s.1104–
–1156;M.Savelle,R.Middlekauff,AHistory…,s.412.
