Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Sakralizacjaidesakralizacjawewspółczesnymświecie
czątkuXXIwieku.Drugąsferę–zeświecczonegosacrumpierwszegostopnia
–tworząrozrzuconepomieściepunkty,takiejak:kapliczkiikrzyżeprzy
miejskichulicach,pomniki,pojedynczemogiły,wyjątkowemiejscapamię-
ciuświęconekrwią(np.powalkach,rozstrzeleniachwczasiewojny).Prze-
chowująonegłębię,intensyfikująpamięćwurzeczywistnionychformachnp.
posąguczygrobu.TęsferęM.Madurowicznazywateżnzatokamisacrum
wprofanum”wprzeciwieństwiedokolejnejsferynazwanejnzatokamipro-
fanumwsacrum”.Wtejostatniej,zwanejzeświecczonymsacrumdrugiego
stopnia,zawierająsiętablicepamiątkowe,pomniki,miejscapamięciprzypo-
minająceominionychwydarzeniach,upamiętniającehistorięijejdoniosłość
dlanarodu.Dozatokprofanumwsacrumzaliczatakżestoiska,stragany,
sklepyireklamyoboklubwewnątrzmurówświątynibądźcmentarza.Wresz-
cieupatrujewtejsferzekondycjęwspółczesnegocentrummiasta,czylizde-
gradowanegostaregomiasta,będącegonajstarszączęściąosiedla,dziśjedynie
owartościzabytkowej,dawniejbędącegoabsolutnąświętościąsensustricto.
Kolejnasferatonprywatnezakątkiświęte”,przyjętezaM.Eliadem,cechu-
jącesięodmiennąjakością,wywołująceuczuciakryptoreligijneuczłowieka
niereligijnego.Doprzykładówtakichmiejsczaliczakrajlatdziecinnych,pej-
zażpierwszejmiłości,stronyojczyste.Tonanowoprzeżywanarzeczywistość,
niegdyśuprzywilejowanaintensywnościąiintymnościądoświadczenia.Po-
dobniewyróżnionynobszargranicznymiędzysferamisacrumiprofanum”
dotyczypercepcjiindywidualnej,jakiobiektówprowokującychodbiorców
domyślenia,odczuwaniaorazzmianwżyciu.Doprzybytkówrytualnegona-
pięciamiędzysacrumaprofanumnależąnietylkoświątynie,aleteżtakiein-
stytucjeizjawiskaodgrywająceterapeutycznąrolęsacrumjaksztuka,sport,
rekreacja,teatr,literatura5.
AutorpracyokondycjisferysacrumWarszawyodwołujesiędokoncepcji
przestrzeniznaczącej,egzystencjalnejipercepcyjnej;sferasacrumjestdziedzi-
nąprzestrzeniwartości.Konsekwentnieużywapojęciasferysacrum,ponieważ
–jakwyjaśnia–nideasacrumujawniasięwkonkretnychmiejscachsacrum”
5
nZaquasi-religie(religiefunkcjonalne)uważasięniekiedysport,sztukę,patriotyzm,mu-
zykę,narkotyki,massmedia,któremogąpełnićuposzczególnychjednostekpodobne
funkcje,jakiepełniuinnychreligia,m.in.służącjakoostatecznypunktodniesienia
wżyciu,dostarczającwartości,sensużyciaimożliwościnawiązywaniakontaktówmię-
dzyludzkich”(Bronk2009:128).
36
