Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
krość.Byuniknąćprzykrościludziepodejmująsiędziałań„naprawiających”za-
chowanie.
Wielewynikówbadańwskazuje,żespośródwymienionychczterechmotywów
związanychzocenąsiebienajsilniejszajestautowaloryzacja(Sedikides,1993,za
Wojciszke,2002).Zdrowyrozsądeknatomiastpodpowiada,żebardziejadaptacyj-
nymododczuwaniasamozadowoleniabyłobyposiadanierzetelnychinformacji
owłasnychzdolnościachikompetencjach,gdyżwtedynienarażalibyśmysięna
nieskutecznąaktywność.Autowaloryzacjazdajesięteżprzeciwdziałaćefektyw-
nejsamonaprawie—trudnocośnaprawiać,jeśliniemasięświadomościuszko-
dzenia.Czypowszechnezawyżaniesamoocenyjestwięcfunkcjonalne?
1.3.Wymiernekorzyści
posiadaniawysokiejsamooceny
Wyodrębnionowielepozytywnychcechipredyspozycji,skorelowanychzsa-
mooceną,chociażkorelacjetesąwprzeważającejwiększościsłabe.Osoby
zwyższąsamoocenącharakteryzująsięnp.silniejsząmotywacjąosiągnięć,
większąwytrwałością,poczuciemwewnętrznejkontrolizdarzeń,częstszymdo-
świadczaniemszczęściaczyzadowolenia,arzadszymlękuczydepresji(Wojcisz-
ke,Doliński,2008).
Jeślisamoposiadaniewysokiejsamoocenywzmagałobynaprzykładosiąga-
nieżyciowychsukcesów,zrozumiałymbyłbypęddojejpodwyższania.Aletaki
związekprzyczynowy,mimoiżzakładanyprzezsporączęśćbadaczy,niezostał
wykazany.Deklarowanaprzezbadanychwysokasamoocenawiążesięcopraw-
dazwiększymiosiągnięciamiszkolnymiizawodowymi,alewynikibadańsugeru-
ją,żesamoocenajestturaczejskutkiemniżprzyczyną(Baumeister,Campbell,
KruegeriVohs,2003).Ludziezwysokąsamoocenąuważająsięzabardziejlu-
bianych,atrakcyjnychfizycznieispołecznie,posiadającychlepszerelacje,niż
osobyzniskąsamooceną,aleobiektywnemiaryniepotwierdziływiększości
tychwierzeń.Osobytepotrafiąnatomiastwywieraćbardziejpozytywnepierw-
szewrażenienainnychiłatwiejprzejmowaćinicjatywęwgrupie,atakżemają
mniejoporówwwyrażaniukrytycznychopinii.Częśćosóbzwysokąsamooceną
reagujenatomiastwiększąagresjąwsytuacjachzagrażającychichpoczuciu
wartości,dlategoprzydłuższejznajomościbywająonemniejlubianeniżosoby
zniskąsamooceną.
Osobyzwysokąsamoocenąmająsilniejszątendencjędolepszegotraktowa-
niaczłonkówgrupywłasnejwzględemczłonkówgrupyobcej,comożewspierać
grupowądumę,aletakżeprowadzićdodyskryminacjiinnych.Wysokasamoocena
wiążesięzwiększąilościązarównoprospołecznych,jakiantyspołecznychza-
chowań,takjakbyosobyjąposiadającemiaływiększąskłonnośćdoekspery-
mentowaniawżyciuizaznaczaniaswojejobecnościpoprzezwyróżniającesię
czyny.Dotyczytomłodzieńczychkontaktówzalkoholem,narkotykami,jak
20
