Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FILOZOFICZNEASPEKTY,KONTEKSTYIWYMIARYFENOMENUSAMOTNOŚCI
17
rewolucyjnych,chociażsąobojętniwstosunkuidokonserwatyzmu,idorewolu-
cjonizmu.Toniesąludziewalki,toniesąinicjatorzy.
Mamytudoczynieniaztypemstanowiącym,jaksięwydaje,mieszankędomi-
nującychcechdwóchpoprzednich,zdołączeniemdominującejcechywłasnej.
Możnawięcgoumownienazywaćtypemelitarnym,pamiętając,żeniejest
toelitaryzmparexcellence.Tworzygobowiemostatecznietakżedomieszka
naśladowczo-dostosowawczegokonformizmu.
CzwartyiostatniwymienionyprzezBierdiajewatypczłowiekaobrazuje
motyw,wktórymjestonzarazemsamotnyispołeczny.Paradoksalnośćtegopołą-
czeniajesttylkopozorna.Wporównaniuzpoprzednimiwydajesięonponiekąd
dziwny,wszakmałoirzadkospotykanywspołeczeństwie.Dziejesiętaknaskutek
tego,żejestto–jakstwierdzaBierdiajew–typprofetyczny.Mimoodruchowego
inieodpartegoskojarzeniagozesferąwierzeńioddziaływańreligijnychwystę-
pujetakżenwżyciuspołecznym”,nwpoznaniu”oraznwsztuce”.nTacysątwórczy
inicjatorzy,nowatorzy,reformatorzy,rewolucjoniściducha”.Ludzietegopokroju
narażenisąnasamotnośćzracjiswojegowybraństwa,wielkości,talentu,zapału
czygeniuszu.Wnajwyższymstopniuoddanisprawiedobrapublicznego,jego
wzrostu,rozmachuiwielorakości,narażająsięnaspołecznyopór,sprzeciw,
anawetodrzucenie,wrogośćiprześladowanie.Zagadnienietowiążesięjeszcze
zestarogreckimzpochodzeniatropem,dlaktóregorezerwujesięnazwęnarysto-
kratyzmducha”.
Fenomenologiasamotności
Przechodzącodlogikidofenomenologiisamotności,należyzauważyćcałąrozma-
itośćpowstałychwjejobrębie,odantykupowspółczesność,koncepcjiistanowisk.
Zewzględunarozlicznedającesięmiędzynimizaobserwowaćpowinowactwa
ipokrewieństwa,możnawistociewskazaćimplikowaneprzezniewspólne,
powtarzającesięzgodnąodnotowaniaregularnością,charakterystycznemotywy
iujęcia.Wszystkieone,gdyjetylkoczujniewytropićiwyodrębnićwosobnych
kategoriach,pozwalająsięzawrzećwheurystycznejmapiefilozofiisamotności,
dającejpoglądnato,jakiegorodzajuwiodącymfilozoficznymkonceptualizacjom
podlegałasamotnośćnaprzestrzenidziejów.
Nimotymjednak,słówkilkajeszczeorejestrowanychwdyskursienauko-
wymwymiarachsamotności,atakżeoprzynależnościachdziedzinowychfilo-
zofiisamotności.Samotnośćrejestrujesięnaogółwtrzechgłównychwymia-
rach:społeczno-kulturowo-wychowawczym,psychoduchowymiontologiczno-
-egzystencjalnym.Jakofenomenspołecznysamotnośćbadanajestprzeztakie
nauki,jaksocjologia,antropologiakulturowaispołeczna,literaturoznawstwoczy
pedagogika.Jakofenomenpsychoduchowyproblematyzująjąprzedewszystkim
