Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
ZkoleinurtneosarmatyzmupostkolonialnegowpisujesięwtwórczośćJana
Sowy124,artykułyEwyTompson,autorkipracyTrubadurzyimperium.Literatu-
rarosyjskaikolonializm(2002)iWitoldGombrowicz(2002)(zwracającejuwagę
naróżnicęmiędzynnimi”
,sprzedkolonizacji,innami”
,którzyzostaliskolonizo-
wani)125,A.Waśki,KrzysztofaWołodźkiiM.Janion(fragmentyNiesamowitej
Słowiańszczyzny126).onpostkolonialnejPolsce”pisząClareCavanagh127,D.Skór-
czewski128,WłodzimierzBolecki129iAleksanderFiut130,zktórychtenostatni
nawiązywałdodziejówIRzeczypospolitej131.Wwydanejw2010rokuksiążce
zbiorowejStudiapostkolonialnenadkulturąicywilizacjąpolską,kilkaartykułów
poświęconoprzedrozbiorowymdziejomRzeczypospolitej.
IstniejejeszczeneosarmatyzmanarchistycznyJanusza(Jany)P
.Waluszki,
autoraRzeczyoSarmacyi…,Mitozofisarmackiej,SarmacjiorazSarmackiejpróby
urzeczywistnieniautopiisuwerennościludu132.
124J.Sowa,Fantomoweciałokróla.Peryferyjnezmaganiaznowoczesnąformą,Kraków2011.Jan
Sowajakoautornajostrzejszejchybajakdotądkrytykikultury,społeczeństwaipolitykiszlacheckiej
powołujesięnaS.Brzozowskiego(zob.J.Sowa,dz.cyt.,s.5).Jegozdaniempaństwopolskieprzesta-
łoistniećwrazzostatnimJagiellonem,ZygmuntemIIAugustem.Proceshistoryczny,pozwalający
szlachciezdobyćpełnąhegemonięokreślajakonieistniejącywEuropieZachodniejfeudalizmze
swojąhierarchicznością,tylkojakoformalnąrównośćkażdegoszlachcica,doprowadzającądopo-
wstaniaklasyspołecznej,którejkrólniemiałsiłysięprzeciwstawić,czegoskutkiembyłoniepowsta-
niemonarchiiabsolutnej(mogącejprowadzićdopowstanianowoczesnegopaństwairozwiniętego
kapitalizmu).Szlachtadbającaoswójpartykularnyinteres,anieodobroRzeczypospolitej,dopro-
wadziła,zdaniemSowy,doupadku.Zob.tamże,s.239-240.WedługSowyRzeczpospolitaprowa-
dziłaregularnąpolitykękolonizacyjną,mającąnacelurozciągnięciewpływówjejelitnaWschodzie.
SarmatyzmwedługSowybyłsnem,wktóryzapadłaszlachta,chcącaprzedłużeniaistnieniaswojego
państwa.Tamże,s.384.
125E.Tompson,Narodowośćipolityka,nDziennik”nr128(02.03.2007),dodateknEuropa”
nr165,s.14-15;taż,Polskinacjonalizmjestniezwyklełagodny.RozmowęprowadziłFilipMeches,
nDziennik”nr77(31.03-1.04.2007),dodateknEuropa”nr13,s.11-12;taż,Sarmatyzmipostkolonia-
lizm,nDziennik”nr179(18-19.11.2006),dodateknEuropa”nr46,s.11-12.ZpoglądemTompson
natematnoni-my”polemizujeK.Koehler,Palus…,s.275-278.EwaTompsonpiszewszakże:nAle
tosąnasiintelektualniifilozoficzniprzodkowie,więcwjakiśsposóbnaszemyśleniejestuzależnio-
neodichmyślenia,anaszebłędyigrzechysąkonsekwencjąichbłędówigrzechów”
.Tamże,s.278.
126Zkontrowersyjnymitezamiautorki,zwłasnymkierunkiemndrogidoEuropy”M.Janion,
określonympostkolonialnym,dyskutujeD.Skórczewski-D.Skórczewski,„Słowiańskie”kłopoty
ztożsamością.Namarginesie„NiesamowitejSłowiańszczyzny”,w:tegoż,Teoria-literatura-dys-
kurs…,s.407-425.
127Zob.C.Cavanagh,PostkolonialnaPolska.Białaplamanamapiewspółczesnejteorii,przeł.
T.Kunz,nTekstyDrugie”2003,nr2-3,s.60-71.
128Zob.D.Skórczewski,PostkolonialnaPolska-projekt(nie)możliwy,nTekstyDrugie”2006,
nr1-2,s.100-112.Por.tenże,Teoria-literatura-dyskurs….
129Zob.W
.Bolecki,Myśliróżneopostkolonializmie.Wstępdotekstównienapisanych,nTeksty
Drugie”2007,nr4,s.6-14.
130Zob.A.Fiut,Polonizacja?Kolonizacja?,nTekstyDrugie”2003,nr6,s.150-156.
131Za:P
.Bohuszewicz,Pożytki…,s.101.
132J.P
.Waluszko,RzeczoSarmacyi-ukształtowaniu,miejscuwEuropieiszansachjejrozwo-
juprzezpowrótdokorzeni.SzkicprzezJanuszaP
.Waluszkowpunktach53prozą,www.taraka.pl/
rzecz_sarmacyi(dostęp:28.06.2020)lubtenże,Sarmacja,Mielec1999,s.1-39.
32
