Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
nśksiągzrękiniewypuszczaj”ś
lemobcowaniazksiążkąwuczonychtraktatach.Personifikacjaksiążki,wywo-
łaniejejautora,prowadziłodowswoistysposóbujętegoprocesuuobecnienia14;
przykładowo,czytającCycerona,pozostawałosięznimwrozmowie.Wliteratu-
rzerenesansowejpojawiałysięsłowakierowanedotwórcówwzaświaty.Itak,na
przykładodkrycienowegozbiorulistówCyceronawXIVstuleciusprowokowało
Petrarkędopolemikizestarożytnymtwórcą,dowyrażeniauczućzaskoczenia
zpowodurozbieżnościmiędzygłoszonymiprzezwielkiegomyślicielapoglądami
arealnymzachowaniemsiętegoautorawsytuacjachżyciowotrudnych.Wteo-
riistoik,wpraktyceokazałsięczłowiekiempoddanymtaksamonafektom”,jak
iinniludzie.
Dodam,żewnaszejliteraturzetakimlistemwzaświatydoCyceronajest
Tren16,głównieczęśćrozpoczynającasięodwersów:
Przeczzpłaczemidziesz,Arpiniewymowny
Zmiłejojczyzny?WszaknieRzymbudowny,
AleświatwszystekMiastemjestmądremu
Widzeniutwemu.
izamkniętastwierdzeniem:
Wywiódłeśwszytkim,niewywiódłeśsobie;
Łacniejrzec,widzę,niżczynićitobie,
Pióroanjelskie;duszętożwprzygodzie
Coimniebodzie.
w.11115,2412715
Emocjonalnaauradyskusjitwórcyztwórcą,autorazczytelnikiem,zksiążką,
przybrałajeszczeinneformy:rozmowypisarzyzwłasnymdziełemkierowanym
wświat.
VI
Nakoniecsłówparęoroliksiążkiwwychowaniumłodegoczłowieka.Wty-
tuleniniejszegotekstuprzywołałamcytatzlistuStanisławaLubomirskiegodo
synaAleksandra,którywrazzmłodszymbratemJerzymSebastianemodbywał
14OróżnychformachideiuobecnieniapisałJ.Domański:Tekstjakouobecnienie.Szkic
zdziejówmyśliopiśmieiksiążce.Kęty2002(wyd.1.1Warszawa1992).Zob.ibidem,s.115.
15J.Kochanowski:Dzieławszystkie.Wydaniesejmowe.T.2:Treny.Oprac.M.R.Mayeno-
waiL.WoronczakowaorazJ.AxeriM.Cytowska.Wrocław1983,s.74178.
