Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„…ksiągzrękiniewypuszczaj”—
staropolskadyrektywaedukacyjna
Wewstępiedotomupoświęconegodawnejksiążcepragnęprzypomniećkilka
faktówiustaleńbadawczych,które-mamnadzieję-stanowićbędąpożyteczny
kontekstdlatematówzaproponowanychprzezautorówwydawnictwa.
I
Popierwsze,paręsłówozauważalnymrozpisywaniusięPolakówwXVIwieku
inastępnychstuleciach.Dostrzegalitenprocesautorzytamtychczasów,niekiedy
nawetutyskującnazabieraniegłosuprzeztych,nktórzysięzamistrzewydawa-
ją,uczniaminiebywszy”.Cowięcej,dopisaniagarnąsięnwnarodzienaszym
polskim”nludzieobojejpłci”1zauważałMarcinKromer1.Opanowaniesztuki
pisaniaiczytaniadawałoniekiedynadmiernąiźlewykorzystanąpewnośćsiebie,
ośmielającądozabieraniagłosuwsprawachpublicznychludzi,którzypopisamipu-
stejelokwencjiwłaściwieprzeszkadzaliwsprawnymzałatwieniubieżącychkwestii
społecznych.OtoironicznespostrzeżenianatentematodnotowanewDworzani-
niepolskimŁukaszaGórnickiego:n[ś]pókinaszyPolacyczytaćnieumieli,póty
wPolszczebyłowięcejcnoty;terazzatąnaukąwszytkozłeprzyszło:namnożyło
1M.Kromer:Owierzeinauceluterskiej.Rozmowadworzaninazmnichem.Kraków:Łazarz
Andrys[owic],1551.PrzedrukowałJ.Łoś.Kraków1915.BPP,nr70.Cyt.za:W.Korotaj:Dyna-
mikarozwojupiśmiennictwapolskiegoodpołowyXVIdokońcaXVIIwieku.W:WiekXVII1Kontr-
reformacja1Barok.Pracezhistoriikultury.Red.J.Pelc.Wrocław1970,s.276.
