Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DRAMATDOODCZYTANIA
7
dzieła.Całościowyopistegozjawiskawymagazaśnowejmetodologii,ko-
rzystającejzdorobkuzarównofilologii,semiotyki,kognitywistyki,badań
nadpercepcją,jakitradycjifilozoficznej-hermeneutykiczyfenomenolo-
gii.Badanianależyjednakrozpocząćodponownegoprzemyśleniawielu
zagadnieńpoetologicznych,aponieważdladramatuniemachybaważniej-
szegopojęcianiżscena,towłaśnieodniegonależałobyzacząć.
Scenadramatutonietylkohistorycznierozumianaprzestrzeńte-
atralnaczyteżkonstrukcjamentalnapojawiającasięwumyśleczytelni-
kapodczasaktulektury.Tokompozycjaprecyzyjniezestawionychobra-
zówdramatycznychorazfundującychjeperspektywoglądu,działających
niczymmechanizmyramująceświatprzedstawionyiporządkującejego
wnętrze.
Scenicznośćjakozjawiskotowmoimrozumieniuwięcnietylepoten-
cjalnazdolnośćtekstudoadaptacjiteatralnej,ilezespółzasadrządzących
spójnościąobrazudramatycznego,swoistychwskaźnikówjegozespole-
nia.Scenędramatunależyczytaćjakopoleprzecięciasięróżnorodnych
punktówwidzenia,atakżejęzyków,dyskursów,stylówmyśleniawarun-
kującychokreślonezasadyoglądu.Scenatoefektprzyjęciapewnejkom-
pozycjidramatycznej.Scenicznośćtowięcnicinnegojakstrategiaorga-
nizacjiowejkompozycji.
Próbaodtworzeniamechanizmówwytwarzaniascenydramatuto
wyzwanienieustannegobalansowaniamiędzydwomawymiaramitek-
stu:wchodzeniemzapomocąsłówdownętrzaświataprzedstawionego
izewnętrznąobserwacjątegoprocesu.Toaktlekturyopierającysięna
obserwacjiprocesupercepcji,jakistajesięudziałemodbiorcy.Posta-
wieniepytaniaoscenicznośćtekstuwprostejliniiprowadziwięcdo
poszukiwaniaiwyznaczaniawarunkówzaistnieniakompozycjidrama-
tycznej.
Jeślipotraktowaćdramat,zgodniezewspółczesnymiintuicjami,jako
nwydarzeniemowy”,npowiedzianemówienie”,topodstawowymprzed-
miotemanalizytekstutrzebauczynićnietylepotencjalnewizualizacje,
dostępneodbiorcywakcielektury,ileźródłaowychkonkretyzacjiwpi-
sanewtekstpoetycki.Należyichupatrywaćwsposobachwewnętrznej
segmentacjimateriałuliterackiego-odwołującychsię,coprawda,do
pewnychanalogiiteatralnych,aleskoncentrowanychprzedewszystkim
namiejscachmimetyczno-diegetycznegozapętlenia(się)tekstu.Skoro
podstawędramatustanowiąfiliacjemiędzysłowemaobrazem,toza
fundamentalnezagadnieniepoetykiuznaćjednaknależynietylemetodę
wyodrębnieniaokreślonychwarstwkompozycji,ilewskazanieiopisanie
zasadichłączenia.Torelacjescalająceposzczególneelementypozwalają
zrozumiećregułyrządząceprojektemscenicznym,czylitakże-rozbu-
dowanymprojektemkomunikacyjnymwskazującymodbiorcymożliwe
sposobypercypowaniaobrazuscenicznego.
