Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
naukę–cośwrodzajucofnięciasięwczasie,abypoprawićoce-
nę.Niezostałynaglezłamaneprawafizyki,czasmiałwciążbiec
tylkowjednymkierunku–przyczynymiałypojawićsięprzed,
anieposkutkach.NiemniejwrazzpublikacjąartykułuBemate
dziwacznewynikistałysięczęściąliteraturynaukowej.
Conajważniejsze,eksperymentyBemabyłyniezwyklepro-
steiniewymagałyniczegobardziejskomplikowanegoniżzwy-
kłykomputerstacjonarny.JeśliBemmiałrację,każdynauko-
wiecmógłbyprzedstawićdowodynazjawiskaparanormalne,
poprostupostępujączgodniezjegoinstrukcjamieksperymen-
talnymi–nawetzwykłydoktorantbezśrodkówfinansowych.
Tymostatnimbyłemjasamitakwłaśniezrobiłem.Skontakto-
wałemsięzdwomainnymipsychologami,którzyrównieżbyli
sceptycznienastawienidowynikówBema,RichardemWise-
manemzUniversityofHertfordshireiChrisemFrenchem
zGoldsmiths,UniversityofLondon.Uzgodniliśmy,żetrzykrot-
niepowtórzymyeksperymentBemazlistąsłów,raznakażdym
zuniwersytetów.Pokilkutygodniachrekrutacjiuczestników,
oczekiwaniu,ażzakończątestpamięci,anastępnieporadzeniu
sobiezichzdezorientowanymispojrzeniami,gdywyjaśniali-
śmypóźniej,czegoszukaliśmy,otrzymaliśmywyniki.Niepoka-
zały…niczego.Nasistudenciniebylijasnowidzami:poteście
niebyłoróżnicywprzypominaniusobieprezentowanychsłów.
Byćmożejednakprawafizykisąbezpieczne.
Należyciespisaliśmywynikiinapisanynaichpodstawiear-
tykułwysłaliśmydotegosamegoczasopismanaukowego,które
opublikowałobadanieBema,nJournalofPersonalityandSo-
cialPsychology”.Niemalodrazuzatrzaśniętonamdrzwiprzed
nosem.Pokilkudniachotrzymaliśmywiadomośćzredakcji,
wktórejwyjaśniono,żezgodniezpolitykąpismonigdyniepu-
blikowałobadań,którepowtarzałypoprzednieksperyment,
niezależnieodtego,czypowtórnebadaniadałytakiesamewy-
nikijakoryginalne4.
4
P.Aldhous,JournalRejectsStudiesContradictingPrecognition,nNewScientist”,
5maja2011;
https://www
.newscientist.com/article/dn20447-journal-rejects-studies-
contradicting-precognition.
WSTĘP
3
