Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
środowisku7.TenidziesiątkiinnychartykułówStapelatrafiły
napierwszestronygazetnacałymświecie.nChaossprzyjatwo-
rzeniustereotypów”–jaknapisanowserwisieinformacyjnym
nNature”.nGdziesąśmieci,tamjestrasizm”–grzmiałnSyd-
neyMorningHerald”8.Wynikibyłyprzykłademrodzajubadań
zzakresupsychologiispołecznej,któredałyłatwedozrozumie-
niawnioski,ate,jaknapisałsamStapel,miałynjasneimpli-
kacjepolityczne”:wtymprzypadkunwczesnediagnozowanie
zaburzeńśrodowiskowychinatychmiastowainterwencja”9.
Problempolegałnatym,żenicztegoniebyłoprawdziwe.
WynikieksperymentówStapelabyłytrochęażnazbytdosko-
nałe,cospowodowało,żejegokoledzynabralipodejrzeń.Ale
nietylkoto–podczasgdystarsipracownicynaukowizwyklesą
bardzozajęciipolegająnaswoichstudentachwwykonywaniu
takmałowymagającychzadań,jakzbieraniedanych,Stapel
najwyraźniejwyruszyłwterenisamzebrałwszystkieinfor-
macje.Potym,jakwewrześniu2011rokujegowspółpracow-
nicyzgłosiliswojeobawynauczelni,Stapelzostałzawieszo-
nywpełnieniuobowiązkówprofesora.Przeprowadzonokilka
dochodzeń10.
WnapisanejpóźniejautobiografiiStapelprzyznał,żeza-
miastzbieraćdanedobadań,siedziałsamotniewbiurzelub
przykuchennymstoledopóźnychgodzinnocnych,wpisując
warkuszukalkulacyjnymliczbypotrzebnedowyimaginowa-
nychwyników,wymyślającjewszystkieodpodstaw.nZrobiłem
kilkarzeczy,którebyłyokropne,możenawetobrzydliwe”–
przyznał.nSfałszowałemdanebadawczeiwymyśliłembadania,
7
D.A.Stapel,S.Lindenberg,CopingwithChaos:HowDisorderedContextsPromote
StereotypingandDiscrimination,nScience”2011,332,nr6026,s.251–253,https://doi.
org/10.1126/science.1201068.
8
P.Ball,ChaosPromotesStereotyping,nNature”,7kwietnia2011;https://doi.
org/10.1038/news.2011.217;N.Phillips,WhereThere’sRubbishThere’sRacism,
nSundayMorningHerald”,11kwietnia2011,https://www.smh.com.au/world/where-
theres-rubbish-theres-racism-20110410-1d9df.html.
9
D.A.Stapel,S.Lindenberg,CopingwithChaos…,s.251.
10
LeveltCommitteeiin.,FlawedScience:TheFraudulentResearchPracticesofSo-
cialPsychologistDiederikStapel,[tłumaczenieangielskie],28listopada2012;https://
osf.io/eup6d.
WSTĘP
5
