Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
43
szarachzeszczególniewysokimodsetkiemludnościgrekokatolickiej,nie
zaśżydowskiej.Wśródinnychczynnikówprzesądzającychodużymzasięgu
zjawiskapieniactwawymienianotakże:poprawęstanudrógirozwójkomu-
nikacjikolejowej,ułatwiającedotarciedosądów,anawetsporąliczbęad-
wokatów.W1913r.wGalicjizachodniejjedenadwokatprzypadałna
5,7tys.ludności;dlaporównania,naMorawachna6,7tys.osób,na
ŚląskuCieszyńskimna8,2tys.mieszkańców,wPrusachna7tys.
WKrakowiekażdyadwokatmógłobsłużyćmaksymalnie900osób,we
Lwowie600osób.Byłytowskaźnikiwyższenawetniżwystępujące
wWiedniu,gdziejedenadwokatprzypadałna1,5tys.mieszkańców.Jak
dowodzono,tenbardzowysokiodsetekczłonkówpalestryrównieżwpły-
wałnawzrostliczbysporówsądowych.Adwokaci,wtrosceoswojedocho-
dy,namawialibowiempotencjalnestronydowytaczaniaprocesówswym
adwersarzom,obiecującszybkąiłatwąwygraną.Paradoksalnie,większa
liczbaprocesówsądowychodbywałasięwokręgachowysokimodsetku
analfabetów,więcitenczynniknależałobraćpoduwagęprzyposzuki-
waniuźródełpieniactwa.Nietrudnowyobrazićsobie,niewykształconą
ludnośćłatwiejmożnabyłoprzekonaćdopotrzebywszczęciaprocesu,po-
nieważbyłaonaszczególniepodatnanawpływyadwokatów,którzyobiecy-
waliszybkozałatwićsprawęiuzyskaćwysokizarobekwpostacinp.od-
szkodowaniaodstronyprzegrywającejproces41.
Wymienionepowodydecydowałyowzrastającejzrokunarokagendzie
sądowej.ZaprzykładtegoprocesusłużyćmożewykazsprawSąduPowiato-
wegowDębicy.W1868r.wpłynęłodoniego3013sprawcywilnych
i1638karnych,10latpóźniejjuż5766sprawcywilnychi2876kar-
nych,aw1888r.8822sprawycywilnei4390sprawkarnych.Podobny
przyrostbyłcharakterystycznytakżedlainnychsądówwzachodniejGali-
cji,adotyczyłszczególnienajniższejinstancjiwymiarusprawiedliwości.
W1900r.353sędziówpowiatowychpracującychnatymtereniemusiało
więczałatwićogółem165tys.zawisłychsporów.Dziesięćlatpóźniej,mimo
żeliczbasędziówzwiększyłasiębardzonieznacznie,mielionidozałatwie-
niajuż266tys.spraw.ZwykleniekończyłyoneswegobieguwIinstancji.
Jednąznajbardziejcharakterystycznychcechgalicyjskiegopieniactwasądo-
wegobyłobowiemkorzystaniezodwołańodwyroków.Itenproceder
powiększałzakresobowiązkówsędziego.W1900r.36%wyrokówsądów
powiatowychzostałozaskarżonychdowyższejinstancji.W1911r.odpo-
wiedniwskaźnikwzrósłjużdo40%.Innarzecz,bardzoczęstood-
wołaniaokazywałysięskuteczne.Świadczyłotooniezbytwysokimpozio-
mieorzekaniawsądachpowiatowych(tłumaczonotowłaśnienadmiernym
Organizacjawymiarusprawiedliwości...
41APKrak.,SądOkręgowywKrakowie[dalej:SOKC],sygn.1473,AktaosoboweMichała
Bobakowskiego,AktaprocesudyscyplinarnegosędziegoM.Bobakowskiego,[b.p.];I.WEIN-
FELD:Pieniactwowgalicyjskichsądachpowiatowych.„PrzeglądPrawaiAdministracji”1918,
T.43,s.15—16,23,29—30;M.JAROSZ:Wędrówki...,s.40—41,44.