Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Rozdziałpierwszy:Udziałpruskiegoiaustriackiegomodeluwymiarusprawiedliwości...
przeciążeniempracującychtamsędziów),tymniemniejwidokinasukces
odwołaniazachęcałykolejnerzeszepodsądnychdoskorzystaniaztejmoż-
liwości.W1900r.uwzględniono31%wniesionychapelacji,w1911r.
już37%.Analizującsytuacjępanującąwposzczególnychobwodachtwo-
rzącychokręgkrakowskiegoSąduKrajowegoWyższego,stwierdzićnależy,
największeobciążeniesędziówobowiązkamizawodowymiwystępowało
wobwodzietarnowskim.Tamw1900r.na10tys.mieszkańcówprzypa-
dało775sporówsądowych,w1911r.1320.Wobwodzierzeszowskim
analogicznewskaźnikiwzrosłyz630w1900r.do1050w1911r.,
awkrakowskimod710w1900r.do1050w1911r.Stosunkowonaj-
mniejszepodtymwzględemliczbycharakteryzowałyobwódwadowicki,
wktórymna10tys.mieszkańcóww1900r.zawisło490sporówsądo-
wych,aw1911r.680.Wypadadodać,żenawettewysokie,szczególnie
wporównaniuzinnymiczęściamimonarchiiaustro-węgierskiej,wskaźniki
niemogłykonkurowaćztymiodnoszącymisiędoGalicjiwschodniej.Tam
w1911r.jedyniewdwóchobwodach,tarnopolskimizłoczowskim,liczba
sporówsądowychna10tys.mieszkańcówbyłaniższaniż1000.Wpozo-
stałych8obwodachznacznieprzekraczałagranicę.Niedysponujemy,
niestety,analogicznymiszacunkamiodnoszącymisiędoGórnegoŚląska.
Wszystkowskazujejednaknato,nieodbiegałyoneodtychcechujących
WielkopolskęlubPrusyZachodnie.W1911r.notowano:wWielkopolsce
855sprawna10tys.ludności,wPrusach795spraw42.
Wzrastającaagendabyłanajczęściejstosowanymargumentemwewszel-
kiegorodzajupodaniachozwiększenieetatuosobowegosądówwzachod-
niejGalicji.WładzewWiedniudośćniechętniezgadzałysięnato,
odwołującsięzwykledooszczędnościbudżetowych,aczasamidowodząc,
właśniepowołanienowegosądulubzwiększeniejegoobsadyułatwi
miejscowejludnościdostępdowymiarusprawiedliwości,alezarazemza-
chęcidosądzeniasięnawetwbłahychsprawach43.Wtymsensiejak
42APKrak.,SOKC,sygn.1584,AktaosoboweMaciejaCzyszczana,Protokółobjęciakie-
rownictwac.k.SKWwKrakowiewdniu20XII1903r.przezJarosławaUhrStebelskiego,
[b.p.];APKrak.,Spyt.,SAKr.,sygn.163aI,Naczelnikc.k.SąduPowiatowego[dalej:SP]zDębi-
cy,z8IV1890r.doprezydiumc.k.SKW,[b.p.];M.KOSTOŁOWSKI:Przeciążeniesędziów.„PS”
1930,nr6,s.159;I.WEINFELD:Pieniactwo...,s.4,tablicaI,s.7,s.11,tablicaIV,s.14,tablica
VI,s.17.
43Argumentytegotypuniebyłyzupełniepozbawionesłuszności.Gdybowiemtoczyła
siędebatanadewentualnymutworzeniemc.k.SPwWielopoluSkrzyńskim,IgnacyKugel,
właścicieldóbrwBrzezinach,pisałdoprezydiumc.k.SOb.wTarnowie:„Mamzaszczyt
oświadczyć,żewcalenieżyczęsobie,abyBrzezinyprzydzielonezostałydoprojektowanego
sąduwWielopolu.LudnośćwBrzezinachjestspokojna,alemającsądwbliskości,zaczęłaby
siędopieroprocesaminiszczyć,conieleżyaniwinteresieludnościwiejskiej,anidworów.
JużterazróżneindywiduatrudniącesiępisarstwempokątnemwWielopoluchodząpo
wsiachokolicznych,namawiająludzidoprocesówioświadczeniasięzautworzeniemsądu
wtemmieście.Jakabyłabydopieroagitacja,jakiebałamucenieiwyzyskiwanieludności
obecniespokojnej,gdybysądbyłwpobliżuiprocesowanieułatwione”.Cyt.za:APKrak.,
Spyt.,SAKr.,sygn.163aI,I.Kugelz5IX1892r.doc.k.SObwTarnowie,[b.p].