Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
nymtychplacówek,bezpośrednioodpowiadającymzaichdziałalność
edukacyjną,atakżewychowankamiseminariównauczycielskich.
Wpoczątkachlat70-tychXIXw.naterenieKrólestwafunkcjonowa-
łowsumie9rządowychseminariównauczycielskich.Stanliczebnytych
placówekniezmieniłsiępraktyczniedoczasuwybuchuIwojnyświa-
towej—pomimozaawansowanychplanówzwiązanychzotwarciemno-
wychszkółtegotypu,anawetInstytutuNauczycielskiegowSiedlcach.
Obokseminariówrządowychistniałyodrębneszkołysłużącekształceniu
kadrynauczycielskiejnapotrzebyprawosławnychszkółcerkiewno-para-
fialnychitzw.„szkółgramoty”.Interesującaiwymagającadalszychbadań
jestkwestiadziałalnościutworzonychwlatach1906–1907polskichsemi-
nariównauczycielskichwWarszawieorazwpodwarszawskimwówczas
Ursynowie.Placówkitebyłyszkołamiprywatnymi,aichabsolwenci—
byotrzymaćświadectwonauczycielskie—musielizdaćegzaminprzed
komisjąpowołanąprzezwładzeokręgunaukowego.
Okresdziałalnościrządowychseminariównauczycielskichwyznacza-
jądosyćwyraźnieramychronologiczne.Datępoczątkowąstanowipo-
wołanieustawamiz1866r.kursówpedagogicznychotrzyletnimokre-
sienauczania1.Wroku1872władzecarskiezmieniłynazwękursówpe-
dagogicznychnaseminarianauczycielskieniedokonującjednakwtym
momencieformalniezmianwzasadachorganizacyjnychdotyczącychich
działalności2.ZakończenieichfunkcjonowanianaterenieKrólestwiePol-
skiegonastąpiłow1915r.,ibyłospowodowanewycofaniemsięRosjan
wwynikuniekorzystnegoprzebiegudziałańwojennych.Koniectejdzia-
łalnościnaterenieKrólestwazostałztychwzględówprzyjętyzakońco-
wącezuręchronologiczną.Wartojednakzauważyć,żeczęśćseminariów
rządowych(wrazzpersonelempedagogicznymiwiększościąuczniów)
zostaławczasiewojnyewakuowanawgłąbRosjiitamkontynuowała
swojądziałalnośćdolat1917–1918.
Dotychczasowebadaniadotyczącedziejówoświatynaziemiachpol-
skich,któreznalazłysięwczasierozbiorówpodpanowaniemrosyjskim,
jedyniewpewnymstopniudotyczyłykwestiikształcenianauczycielina
1UstawaSzkołyGłównejNiemiecko-EwangelickiejwWarszawiez5/17I1866r.,„Dziennik
PrawKrólestwaPolskiego”(dalejDPKP),t.64,1866,s.121,138,143,145,153;Ustawa
KursówpedagogicznychdlaludnościpolskiejwKrólestwiePolskimz5/17I1866r.,Tamże,
s.233–255;UstawaKursówpedagogicznychruskichdlaludnościgreko-unickiej(sic!)wKrólestwie
Polskimz5/17I1866r.,Tamże,s.257–279;UstawaKursówpedagogicznychdlaludności
litewskiejwKrólestwiePolskimz5/17I1866r.,Tamże,s.281–303.
2Decyzjętakązatwierdziłosobiściecar11/23XII1872r.Patrz:CirkularpoWarszaw-
skomuUczebnomuOkrugu(dalejCWUO)1873,nr1,s.3.
