Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne
Krwawykonfliktjugosłowiańskipostawiłprzedmyśląhumanistycznądylemat
wymagającygłębokiegonamysłu:wjakimstopniuobowiązujejeszczewewspół-
czesnościprzekonanie,wmyślktóregohistoria-jakomagistravitae-możenas
uchronićprzedbłędamizprzeszłości,awjakimpogląd,żehistoriaprowadzinas
dotychsamychbłędów,alepopełnianychwnowychokolicznościach.Wieluob-
serwatorówzdarzeńwbyłejJugosławii-podwpływemzwątpieniawjakiekol-
wiekpozytywistycznesystemymyślenia-uznaje,żenajwiększymwinowajcą
ostatniejwojnyjestniebrakświadomościhistorycznej,leczjejnadmiar,aściślej
mówiąc:nadmiarjejpolitycznejiskrajniezideologizowanejinstrumentalizacji.
Możnasięztakimstanowiskiemzgodzićotyle,oile-zastrzeżmy-niepopada
onownazbytradykalnykonstruktywizm.Wszelkiedane,którymiowojniejugo-
słowiańskiejdysponujemy,awięcprzedewszystkimlicznebadanianaukowe,do-
wodzą,żekonfliktchorwacko-serbskitliłsięnagrunciehistoriografiiprzezcały
okrestrwaniapaństwakomunistycznego.Wrezultaciewojnazostaławpewnym
sensiezaprojektowanaprzezsamsposóbmówieniaoprzeszłości,awięcprzez
odpowiednioskonstruowanyjęzykhistoryczny.
Wniniejszejksiążceinteresujemnietakiwłaśniejęzyk-języktraktujący
oprzeszłościnarodu.Mojahipotezabrzminastępująco:uobecnianewdyskur-
sachprzedstawieniahistorycznedotycząceprzeszłościdanegonarodusągłęboko
uwikłanewjęzyketnicznytegożnarodu,aprzezjęzyk-takżewjegokulturę,
wskutekczegojakakolwiekpróbapoważniejszejmodyfikacjitejczyinnejświa-
domościhistorycznejpociągazasobąpoważnąingerencjęnietylkowdyskursy
historyczne,lecztakżewsystemsemantycznyowegojęzykaetnicznego.
Przykładjugosłowiańskijestodpowiednimexemplumdlaprzeprowadzeniatego
rodzajubadań,jużchoćbydlatego,żejęzykiliterackie,wjakichpisanajesthisto-
rianarodowaChorwatówiSerbów,sąopartenatymsamymdialekcie(wsensie
genetyczno-lingwistycznymsąwięctymsamymsystemem).Jaksięjednakoka-
że,wzajemnezrozumienieChorwatówiSerbównapoziomiepowierzchnio-
wychznaczeńsłównieoznaczaporozumienianapoziomiegłębokichsen-
sówkulturowych.Tezatabrzmibyćmożetrywialniedlawszystkichchoćtrochę
obeznanychzsytuacjąjugosłowiańską,alespróbujępokazać,wjakisposóbmoże-
myjąkompleksowozweryfikować.WksiążceniniejszejprzeprowadzęCzytelnika
przezanalizydotycząceróżnychpłaszczyznjęzykowejreprezentacjihistorycznej,
pokazującmu,gdzieijakmanifestujesięówbrakporozumienia.
