Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wmonografiitejpodejmujępróbęwieloaspektowegoopisupłaszczyznzna-
czącychwpopularnonaukowejsynteziedziejównarodu.Nawiązujeonadoinne-
goopracowania,wktórymrozważyłem,jakiejestmiejscetegogatunkuwszero-
kimuniwersumkomunikowania-zob.książkęSemiozagatunku-semiozastylu
(Czerwiński2011b)icoztegowynika.Ogłoszonewtejpublikacjiwynikibadań
stanowiłyczęśćtegosamegoprojektu,aleponieważinnebyłyjejcele,wymagały
wykorzystaniainnejmetodologii.Ponieważjednaksątoujęciakomplementarne,
będęsiędonichjakodocałościodnosił.
Wniniejszejksiążcepróbujęwniknąćwtajnikitkankidyskursówtraktujących
ohistoriinaroduiskorelowaćjezzakodowanąwjęzykuwiedząorazuzmysłowić,
wjakisposóbnaszemyślenieoświecie-zarównoobecnym,jakiprzeszłym-
odbijasięwsyntezieiwjakisposóbwpływanaujmowanieprzeszłościtegoczy
innegonarodu,tutajchorwackiegoiserbskiego.
Dotychczasnieprowadzonokompleksowychbadańnadtegorodzajuteksta-
mi,aniwfilologiipolskiej,aniwsłowiańskiej,ani-oilemiwiadomo-wogóle.
Przeglądowestylistykiigenologielingwistycznenawetniewspominająotakim
gatunkumowy.Tymczasemjestonistotnyzdwóchprzynajmniejpowodów.Po
pierwsze,reprezentujekompleksowąiwyjątkowąodmianęstylistyczną.Podru-
gie,pełniważnąfunkcjęspołecznąjakoistotnytekstkultury:przekazuje
wsposóbsyntetycznyiprzystępnywiedzęnatematprzeszłościnarodu.Synteza
odgrywazatemistotnąrolęwkształtowaniunarodowejwyobraźnihistorycznej,
imaginariumkulturowego,acozatymidzie-takżetożsamościnarodu.Każda
bowiemgrupaspołeczna-zwłaszczazaśnaród-kształtujeswojątożsamość
opierającsięnawłasnejhistorii,aściślejmówiąc:nawłasnej-zakodowanejwję-
zyku(ogólnie)idyskursie(konkretnie)-interpretacjihistorii.Kulturatakiej
czyinnejgrupyspołecznej-rozumianasemiotycznie-opierasięnanieustannej
wymianiekomunikatów,przedewszystkimkomunikatówjęzykowych.Ale,jak
wynikazprzedstawionychargumentów,dyskursyhistoryczne-używająctermi-
nówJohnaAustina-nietylkocośmówią(lokucja),alerównieżcośczynią
(illokucja).
Badamwszystkiesyntezychorwackieiserbskieopublikowaneod1945roku,
aleznaczącączęśćwynikówmożnazpowodzeniemzastosowaćdoomówienia
syntezpolskich,włoskichczyfrancuskich.Zasadzająsięonebowiemnatym
samymwzorcugatunkowym(style,jakodnotowałaTeresaSkubalanka,nprze-
kraczająbarieryjęzykówetnicznych”[Skubalanka2001:24]).
Stosujęwksiążcewypracowaneprzezsiebiewciąguostatnichlatmetody
(Czerwiński2006,2007,2008a).Sąto-ujętewhoryzontsemiotyczny1-techni-
kibadańczerpiącezróżnychmetodologii,przedewszystkimzanalizdyskursu,
socjolingwistykiistylistyki,atakże-oileumożliwiatolepszenaświetlenieoma-
1Abyuniknąćniepotrzebnychdyskusjiterminologicznych,terminysemiotykaisemiologia-po-
dobniejakUmbertoEco-traktujęsynonimicznie(zob.Eco2009[1976]).
