Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
RozdziałI
HSenatKrólestwaKongresowegobyłpoczątkowo-dziękiskładowiosobowemu-uosobie-
niemtradycjiizasługnarodowychuZczasemjednakzyskałopinięuległegowobecrosyjskiejpoli-
tykiłamaniakonstytucjiKrólestwauOpinięoSenaciezrewidowałajegopatriotycznapostawa,jako
sądusejmowego,wczasieprocesuczłonkówTowarzystwaPatriotycznego”95u
Poklęscepowstanialistopadowegozlikwidowanotęograniczonąreprezen-
tacjęparlamentarnąuWedługTomaszaNałęcza,zdeklarowanegoprzeciwnikaist-
nieniaSenatu:
HSenatwKsięstwieWarszawskimczywKrólestwiePolskimwziąłsięzprzekonania,żeSejm
możebyćtakprzeznaródwybrany,żemonarcha,którybyłobcywtymspołeczeństwie,zobcej
dynastii,nieufałtemunarodowiichciałmiećtenargumentwręku,żebyprzezSenatnakładać
kaganiecnawolęnarodu”96u
W1815ru(namocypostanowieńkongresuwiedeńskiego)utworzonoHwol-
ne,niepodległeiściśleneutralnemiastoKrakówzokręgiem”podprotektoratem
Rosji,PrusiAustriiuWtejspecyficznejHrepublice”funkcjonowałSenatzłożony
zprezesai12senatorówuJednakwbrewswojejnazwiebyłtoorganwładzyrzą-
dowejwyposażonywokreśloneuprawnieniagłowypaństwauFunkcjęustawo-
dawcząsprawowałoZgromadzenieReprezentantówuSenatpróbowałprowadzić
politykęniezależnąodmocarstwopiekuńczychtylkowlatach1833-1841uWolne
miastoKrakówprzetrwałodo1846ruPonieudanymzrywierewolucyjnymzosta-
łowłączonedomonarchiihabsburskiej97u
PolacywchodzilitakżewskładIzbwyższych,którefunkcjonowaływpań-
stwachzaborczychuWrosyjskiejRadziePaństwazasiadałood16do18naszych
rodaków(na196członków)uW1913ruichliczbazostałazredukowanado11osóbu
Polacyutworzylidwakołastanowiącereprezentacjęczłonkówpochodzących
zKrólestwaorazwywodzącychsięzLitwyiRusiuNasirodacyniebylinominatami
carskimi;mandatyuzyskiwalizwyboruuIchaktywnośćirolawzrastaławskutek
podziałówpolitycznych,jakieczasaminastępowałypomiędzyrosyjskimiczłon-
kamiRadyPaństwau
CałkowicieodmiennasytuacjawytworzyłasięwaustriackiejIzbiePanów,
wktórejstopniowozwiększałasięliczbadeputowanychnarodowościpolskieju
ZtytułupełnionejfunkcjiwchodzilidowyżejwymienionejIzby(liczącejokoło
250osób)arcybiskupilwowscytrzechobrządków:łacińskiego,grekokatolickie-
goiormiańskiego,aod1889rurównieżbiskupkrakowskiuDogronadziedzicz-
nychczłonkównależeliprzedstawicielepolskichfamiliiarystokratycznych,któ-
95
JuPietrzak,SenatRzeczypospolitejPolskiej…,su117u
96
TuNałęcz,Głoswdyskusjipanelowejwdniu27kwietnia1994ru[w:]Zagadnieniedwuiz-
bowościweuropejskichsystemachparlamentarnych:Seminarium,Warszawa:26-27kwietnia1994
(zapisstenograficzny),WyduKancuSenatu,czerwiec1994roku,zeszytS-2,su42u
97
JuBieniarzówna,SenatwRzeczypospolitejKrakowskiej,[w:]KuMatwijowski,JuPietrzak(redu
nauku),SenatwPolsce…,su167-174u
