Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
RozdziałI
Hdopuszczeniu”zasadydwuizbowościwformienamiastkowejiniecozawoalo-
wanejuAutorskiprogramStanisławaGłąbińskiegoprzewidywał,zgodniezesta-
nowiskiemwiększościposłówSejmuUstawodawczego,utworzeniejednejizby
irównocześnieokreślałpowołanieStrażyPraw,którabyłabyzbliżonaHswoim
składemiatrybucjamidodrugiejizby”119uByłyrektorUniwersytetuLwowskiego
StrażPrawmiałbadaćuchwałysejmoweHwprzedmiocieichsformułowaniaizgodnościzkonsty-
tucją”uZewzględumuinunabrakprecyzjiwstosowanychsformułowaniach,archaicznystyljęzyka,
pozostawieniepozaregulacjąszereguistotnychmateriispotkałasięonazkrytykąwSejmieuFor-
malnyprojektUstawykonstytucyjnejuchwaliłaRadaMinistrówdopierowdniu1listopada1919ru
iwniosłagodoSejmu3listopada1919ru(Druksejmowynr443F)uMimożewyżejwymienionaini-
cjatywabyłaopartanaProjekcieKonstytucjiRzeczypospolitejPolskiejopracowanymprzezrządową
Hankietę”,tozawierałazasadniczeróżniceuRozbieżnościpolegałymuinunawprowadzeniusystemu
jednoizbowegozamiastmodeludwuizbowegouWdniu19stycznia1920ruRadaMinistrówwniosła
doprojektukonstytucjiuchwalonegonaposiedzeniurządu3listopada1919ruistotnezmianyuJedną
znichbyłoutworzenieSenatuzamiast(przewidywanejwcześniej)StrażyPrawuPismozawierające
projektzmianzostałoprzesłanedoSejmuwdniu21stycznia1920ru(Druksejmowynr1353)uKolejne
czteryinicjatywykonstytucyjnezostałyopracowaneprzezstronnictwa,którychprzedstawicieleza-
siadaliwSejmieUstawodawczymuWystąpienieposzczególnychklubówsejmowychzpropozycjami
najważniejszegoaktunormatywnegowpaństwiewynikałozbrakupełnegorządowegoprojektu
UstawyzasadniczejuInicjatywakonstytucyjna,zgłoszonawformiewnioskunagłegozinicjatywy
KlubuSejmowegoPolskiegoStronnictwaLudowegoHWyzwolenie”,nosiłanazwęPodstawaŁadu
RzeczypospolitejPolskiejizostaławniesionadoSejmuwdniu9maja1919ru(Druksejmowynr443)u
LudowcyzHWyzwolenia”opowiadalisięzajednoizbowymparlamentemuNatomiastTymczasowa
UstawaKonstytucyjnaRzeczypospolitejPolskiejbyłaprojektemKlubuSejmowegoZwiązkuPolskich
PosłówSocjalistycznych,któryzostałzłożonywSejmieUstawodawczymwdniu27maja1919ru(Druk
sejmowynr443C)uProjektzgłoszonyprzezposłaMieczysławaNiedziałkowskiegoprzewidywał
istnieniejednoizbowegoSejmuuWdniu30maja1919rudoSejmuUstawodawczegowpłynęłydwa
kolejneHposelskie”projektykonstytucjiuProjektKonstytucjiRzeczypospolitejPolskiejzgłoszonywfor-
miewnioskunagłegoprzezposłaStanisławaGłąbińskiegowimieniuKlubuSejmowegoZwiązku
Ludowo-Narodowegozakładał,żewładzaustawodawczanależydoSejmuRzeczypospolitejPolskiej
isejmikówziemskichuZewzględunawrogośćlewicydoHizbywyższej”wtymprojekcieinstytucja
SenatuzostałazakamufowanapodnazwąStrażyPrawu(Druksejmowynr443D)uZkoleiProjektKon-
stytucjiRzeczypospolitejPolskiejprzedłożonyprzezposłaJózefaBuzkazinicjatywyKlubusejmowego
PracyKonserwatywnejjużotwarcieprzewidywałistnienieSejmudwuizbowegozłożonegozIzby
PoselskiejiSenatuu(Druksejmowynr443E)uTrzyprojektykonstytucjimiałycharakterprywatnyu
ProjektKonstytucjiRzeczypospolitejPolskiejopracowanyprzezStanisławaHłaskęorazJózefaPolaka
iogłoszonywWarszawiew1919ruzawierałkoncepcjędrugiejizby(Senatu)otakiejsamejpozycji
ustrojowejcoIzbaPoselskauNatomiastprojektPodstawaŁaduRzeczypospolitejPolskiejprzygotowa-
nyprzezWłodzimierzaWakaraiogłoszonydrukiemwWarszawiewkwietniu1919rubyłpodstawą
projektukonstytucjiprzedłożonegowSejmieUstawodawczymwformiewnioskunagłegoKlubu
SejmowegoPSLHWyzwolenie”uZkoleiprojektopracowanyprzezTadeuszaJankowskiego,aogło-
szonydrukiemwWarszawiewpaździerniku1919ru,przewidywałistnieniedwuizbowegoSejmuzło-
żonegozIzbyPoselskiejiSenatuuZobuProjektyKonstytucjiRzeczypospolitej…,Warszawa1920,ssu236;
JuCzajowski,SenatRzeczypospolitejPolskiejpierwszejkadencji1922-1927
,WyduSejmowe,Warszawa
1999,su21-39;SuKrukowski,Genezakonstytucjiz17marca1921ru,WyduLSW,Warszawa1977,su60-162u
119
SuGłąbiński,Oustrojupaństwapolskiegoiparlamentaryzmie,wstęp,wybóriopracowa-
nieJuKornaś,WyduSejmowe,Warszawa1999,su72u