Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GenezaiewolucjaSenatu
47
nieukrywałfaktu,żepropozycjaorganuzłożonegoHzczłonkówwpołowiewy-
branychprzezSejm,wpołowiezaśzinnychdelegatów”jestsurogatemIzbywyż-
szejisłużyjakokamufażwsytuacjibrakuszansnarealizacjęprojektuparlamen-
tudwuizbowegoprzedstawionegoprzezKlubPracyKonserwatywnej120uKon-
cepcjaSuGłąbińskiegodotyczącautworzeniaStrażyPrawspotkałasięzotwartą
krytykązarównowłonieZwiązkuLudowo-Narodowego,jakiinnychugrupowań
politycznychuWyżejwymienionainstytucja-wocenieMieczysławaNiedział-
kowskiego-służyłanarodowymdemokratomwyłączniedoobronyHprzeciw
zarzutom,jakobytomiałocośwspólnegozmyśląoSenacie”121uJednocześnieten
znanydziałaczPPSwskazywał:
H[…]kiedywiosną1919ruróżnestronnictwawygłaszałyswepoglądynasprawękonstytucji,
bardzoniewieleibardzonieśmiałomówionoodrugiejIzbieu[…]Skrajnaprawica,aczkolwieknie
zdołała-pomimogorącychpragnień-opanowaćrządu,jęłajednakśmielejodsłaniaćwłaściwe
swojeobliczeuZwartyblokZwiązkuLudowo-Narodowego,ChrześcijańskiejDemokracji,Narodo-
wegoZjednoczeniaLudowegoikonserwatystówzaniechałpiękniebrzmiącychsłóweko»wolno-
ści«i»demokracji«,energicznienatomiastzabrałsiędodziełaiprzeprowadziłwkomisjikonstytu-
cyjnejzasadę,iżmawPolsceistniećSenat”122u
DoeskalacjikonfiktuzwiązanegozutworzeniemIzbywyższejdoszło27stycz-
nia1921ruWdniuponownegogłosowaniaartu35projektukonstytucjiMarszałek
SejmuWojciechTrąmpczyńskiwezwałdoSejmupolicję123uFunkcjonariusze,któ-
rzyobsadziligłównewejścieigaleriędlapubliczności,zostaliusunięcizgmachu
parlamentudopieropodnaciskiemlewicyuPobardzoburzliwychobradachokoło
godziny24przeprowadzonogłosowanienadpowołaniemSenatuuZarestytucją
Izbywyższejopowiedziałosię195posłówuNatomiastprzeciwjejodtworzeniubyło
184członkówSejmuUstawodawczego124uOistnieniuSenatuprzesądziłaniewielka
liczbagłosówuOstatecznykompromiswsprawieHcharakteru”Izbydrugiejzostał
osiągniętydopierowprzeddzieńuchwaleniaustawyz17marca1921ru-Konsty-
tucjaRzeczypospolitejPolskiej125uWówczastodlauspokojeniaopiniipublicznej
zaangażowanejwspórnadkształtemparlamentu-dalszawalkamogłasięodbić
ujemnienawynikachplebiscytunaGórnymŚląsku,zaplanowanegona20marca
-uchwalonouzgodnioneprzezdziesięćklubówpoprawki,któredotyczyły:wy-
eliminowaniazSenatuwirylistów,zrównaniakadencjiobuIzb(poprzednioSenat
120
EuMaj,ZwiązekLudowo-Narodowy1919-1928.Studiumzdziejówmyślipolitycznej,Wydu
UMCS,Lublin2000,su289-293u
121
MuNiedziałkowski,PrzeciwSenatowi,wydunakłuRobotniczegoKomitetuObronyNiepod-
ległości,Warszawa1920,su3u
122
Ibid.,su3-4u
123
Sprawozdaniestenograficznez203posiedzeniaSejmuwdniu27stycznia1921ru,
CCIII/29u
124
125
Ibid.,suCCIII/65-66u
DzuUuNr44,pozu267u
