Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MartaGibińska
WyższaSzkołaEuropejskaim.JózefaTischnera
wKrakowie
PolskieduszeMakbeta
Większośćznaszgodzisiębezwahaniaztwierdzeniem,żetekstdramatu,
jakiukazujesienaszymoczomnastronieksiążkiczynaekraniekompu-
tera,jestzjawiskiemzupełnieodrębnymodteatralnejrealizacjitegosamegodra-
matu.Pragnęjednakpokazaćpewnepowiązania,jakichniepowinniśmylekce-
ważyć.Przecieżkażdyczytelnik,którychcewgryźćsięwmateriędramatu,musi,
czytając,uruchomićwyobraźnię,abyuzmysłowićsobie,copostacierobią,kiedy
wypowiadajątekst,dokogomówią,jakmówią,wjakąwchodząrelację.Drama-
turgkonstruujeludzizesłówimusiwpełnizdawaćsobiesprawę,żetesłowa,aby
staćsiękonkretnąpostaciąnascenie,musząotrzymaćciałoaktora,awrealizacji
czytelniczejmusząotrzymaćnciało”wyobraźni.Przyczymrealizacjaczytelni-
czazawszebędziepierwsza:reżyseriaktorsąnajpierwczytelnikami,adopiero
potemrealizatoramitekstudramatycznego.
SpróbujętozilustrowaćsłowamiMakbeta,pierwszymi,jakiepadnąwsztuce,
wtrzeciejscenieaktuI.Poangielskubrzmiąone:
SofoulandfairadayIhavenotseen1.
Jakoczytelnikniewyobraziłamsobiejeszczetejpostaci,aleczytająctenwers,
muszęgojakośzinterpretować.Mojainterpretacjabędzie,rzeczjasna,zależeć
odskładni,rytmu,kontekstu(np.mogętesłowapołączyćzesłowamiWiedźm
zpierwszejsceny:nthebattlelostandwon”infairisfoulandfoulisfair”),aletak
naprawdętomojeczytanieukształtujesłowainadagłosowiMakbetadźwięk.
Aktorzrobitosamo,decydującsięostatecznienabarwęiwysokośćgłosu,into-
nację,sposóbwybiciarytmu,rozłożenieakcentów.Różnicamiędzyczytelnikiem
aaktoremjestdośćzasadnicza:czytelnikmożesobieprzykażdejlekturzeekspe-
rymentowaćzucieleśnieniemsłów,aktormusiwkońcuzdecydowaćsięnajedną
interpretacjęzgodnązcałościowym,bardzozłożonymiwielowarstwowymteks-
temrealizacjiscenicznej.Aleobaj:czytelnikiaktor,podążajądrogąwytyczoną
przezRomanaIngardena:nkonkretyzują”intencjonalnybytpoprzezwłasną
interpretację,wypełniająmiejscaniedookreślone,nwcielając”słowo,oblekając
jewciało.
1Wszystkiecytatyangielskiezwydania:TheArdenShakespeare,ed.K.Muir,London1976.
