Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
częśćpiErWszA
ponieważznajdująsięonipodpresjąibezpośredniadrogajestdla
nichzamknięta”(Quinodoz,2004,s.51),dodając,żejeślitamten
uznatozakonieczne,weźmietenefektpoduwagęwktórejśze
swoichpracorazże„pozornadowcipnośćwszystkichnieświa-
domychprocesówjestściślezwiązanazteoriądowcipuikomiki”
(FreudiFliess,1985,s.371).
Niejesttojednaknajwcześniejszawzmiankawskazującana
zainteresowanieaustriackiegolekarzadowcipami.Wliściedo
Fliessaz22czerwca1897rokupisze:„chciałbymwyznać,żeostat-
niozałożyłemkolekcjęanegdotekżydowskichogłębszymsensie”
(FreudiFliess,1985,s.254).Niebawemokażesię,żeposłużąmuone
jakomateriałdopracynadkluczowymikoncepcjamizwiązanymi
zObjaśnianiemmarzeńsennych(Quinodoz,2004).Nieulegawątpli-
wości,żewieleprzykładówprzytaczanychwDowcipieijegostosun-
kudonieświadomościrównieżpochodzizewspomnianegozbioru.
JakprzyznajesamFreud(1905b/1997),asumptdozajęciasię
dowcipemdałamutakżewydanaw1898rokuprzezniemieckie-
gofilozofaipsychologaTheodoraLippsapracaKomizmihumor
(KomikundHumor).Dobogategodorobkunaukowegotegobada-
czanależyopracowanienagrunciebadańnadestetykąukute-
goprzezRobertaVischerapojęciadieEinfühlung-oznaczającego
wczucie,empatię(Pigman,1995).Pojęcietoodegrapewnąrolę
takżewDowcipieijegostosunkudonieświadomości.
LippsbyłponadtocenionymprzezFreudaorędownikiemidei
nieświadomości,zktórąwiązałzresztąswojąteoriękomiki(Freud,
1905b/1997).Jegorozumienienieświadomościniepokrywałosię
jednakdokońcazFreudowskim.Jakwiadomo,postulatydoty-
czącenieświadomegożyciapsychicznegowysuwaneprzeztwórcę
psychoanalizynieograniczałysiędotego,żewiększośćprocesów
zachodzącychwnaszejpsycheniewymagauświadomienia,aby
działaćpoprawnie.Wjegoprzekonaniunieświadomąmożna
nazwaćrównieżtakączęśćpsychiki,któraniemożeprzejśćdo
świadomościirządzisięinnymiprawamianiżelitaczęść,którajest
dotegozdolna.Inaczejmówiąc,Freudpostulowałistnieniedwóch
8
