Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Potrzecie,cowynikaztezypoprzedniej,chcępokazaćwmonografii,że
prawomiędzynarodoweistniałonodzawsze”.Funkcjonowałotylkowinnymwy-
miarze,niżmyjegeneralniepostrzegamy.Wynikałozespołecznejpostawyludzi.
Zgodniezzasadąunushomo,nullushomoludziezawszefunkcjonowaliwróżnego
rodzajuwspólnotach.Potrzebowalisięwzajemniedoobronyprzedniebezpieczeń-
stwem,apóźniejdowspólnegodziałania5.Wspólnotytewchodziływewzajemne
relacjeopartenapewnychregułach.Toonebyłytymipierwszyminormamiskry-
wającymisiępodwspólnądziśnazwąnprawomiędzynarodowe”.Zresztąnawet
dziświelusocjologównieróżnicujepojęćnpaństwo”inwspólnota”,przypisując
istnieniepolitycznychregułtakżeżyciuwplemionachlubinnychwspólnotach
uznawanychdziśzabardziejprymitywneodpaństwa.Nawetjeślimiałybytobyć
regułyprymitywne,warunkowanereligią,obyczajamiczyrozkazamiwodza.
Postawionatutezaniejestoczywiścieodkrywcza,bojużCharlesMon-
tesquieupisałwdzieleODuchuPraw,żenadługoprzedGrocjuszemistniał
ifunkcjonowałporządekpostrzeganyjakonmiędzynarodowy”:nWszystkieludy
mająprawonarodów;nawetIrokezi,którzyzjadająswoichjeńców,mająje.Wysyłają
iprzyjmująposelstwa;znająprawawojnyipokoju[ł]”6.Jednaktaoczywistość
byładługoodrzucanaprzezdoktrynęprawamiędzynarodowego.Poszukiwano
umocowaniaprawamiędzynarodowegowpaństwowości.StawianonaGrocjusza.
Dziśsłusznośćtamtejmyślipotwierdzająhistorycy,antropolodzy,wszczególności
etnolodzyikulturoznawcy.
OczywiścienormywspominaneprzezMontesquieugobyłyzbioraminie-
usystematyzowanymi,ubogimi,przeważniereligijnieumocowanymi.Wieledo
życzeniapozostawiałsystemsankcjiczykwestiapodmiotowości.Alebyłtoefekt
charakterurelacjiorazpoziomurozwojucywilizacyjnego.Pierwotnenarodyiple-
mionaubierałytenormywnadnaturalneatrybuty,wyżejcywilizowaneopierały
jenafilozofii.Oniczymtojednaknieświadczyło.
Natomiasttenkatalognorm,któryprzezwielelatokreślanoprawemmiędzy-
narodowym,wynikałzzadęciacywilizacyjnego,politycznejpychy,atakżepoczucia
społecznejwyższości.Przejawemtegobyłożądanieformalnejrównościpodmiotów7
napodstawiesiłyirozwojutechnologicznego,conazwanoprzesłankącywilizacyjną
5
R.Numelin,TeBeginningsofDiplomacy.ASociologicalStudyofIntertribalandInternational
Relations,NewYork1950,s.14.
6
Ch.L.Montesquieu,Oduchupraw,tłum.T.Boy-Żeleński,Warszawa1927,https://wol-
nelektury.pl/katalog/lektura/o-duchu-praw.html(dostęp:15.05.2013).
7
M.N.Shaw,InternationalLaw,Cambridge2003,s.15.
18
2019-Muszyński-Siła,norma,idea.indd18
31.07.201910:05:15
