Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
RozdziałI.Prawodorozpoznaniasprawywrozsądnymterminie...
obnażyłyniewydolnośćdogmatykiwzakresieporządkowaniaispajania
systemuprawa,coprowadzidoutratyprzezprawozdolnościsamona-
prawczych(autopojetycznych),służącychutrzymaniuprzezprawocechy
uporządkowanejstrukturyjakonsystemu”
.Współczesnysystemprawa
uległrozproszeniu,jegostrukturarozpłynęłasię,zaśsamejegoskładniki
stałysięniestabilne,zmienne,trudnedoogarnięciaizrozumienia5.
1.2.Koncepcjestandarduprawnegoochrony
Swoisteremediumnaopisanewyżejproblemyzwiązanezmulticen-
trycznościąsystemuprawastanowiąstandardyprawne,któreujedno-
licająsposóbinterpretacjiistosowaniaprawa.Wliteraturzewskazuje
się,aktualnapraktykaprawniczaopierasięnadwóchpodstawach-
przepisachprawnychiwyprowadzanychznichnormachprawnych
(regułach)oraznastandardachukształtowanychnatleprzepisówlub
niezależnieodnich6.
Pojęciestandarduprawnegowywodzisięzrozróżnienianorm-reguł
inorm-zasadprawnych,dokonanegoprzezRoscoePounda7wdrugiej
dekadzieXXw.irozwiniętegoprzezRonaldaDworkinawdrugiejpo-
łowielat70.XXw.8Takierozróżnienie,użytecznewmonocentrycznym
systemieprawa,ograniczasiędowyróżnieniakategoriizasadprawa,
którazostałapoddanaszerokiejanalizieprzezpolskichteoretykówifilo-
zofówprawa,którzyopisalikwestięważeniazasad,ichfunkcjeirolę,jaką
odgrywająwpraktycestosowaniaprawa9.Wdoktrynieprezentowanych
5E.ŁętowskaPrawo...,s.8-9.
6
M.Żak,Pojęciestandarduprawnegowsieciowymsystemieprawa,nPrzeglądPrawa
Publicznego”2019/1,s.9.
7R.Pound,Teidealelementinlaw,Indianapolis2012.
8
Zob.R.Dworkin,Biorącprawapoważnie,tłum.T.Kowalski,Warszawa1998,s.56-57
i155-243.Zauważyłon,żeniemożliwejestbezwzględnerozdzieleniesferynorm-reguł
prawnychisferynormatywnościkulturyprawnej(standardów).Wramachstandardów
wyróżniłonzasadyprawa(principles)iwymogi(wytyczne)politykiprawa(policies).
Zasadyprawa(principles)wtymujęciupojęciamiinterpretacyjnymirozwijanymi
wpraktyceorzeczniczejsądówrozstrzygającychtzw.trudneprzypadki(hardcases).
9Za:M.Żak,Pojęciestandarduprawnego...,s.9.Zob.T.Gizbert-Studnicki,Zasady
iregułyprawne,nPaństwoiPrawo”1988/3,s.16-26;M.Atienza,J.R.Manero,ATeory