Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
zmieninasnalepszeistaniemysiębardziejwrażliwinapotrzeby,także
duchowe,innych23.
Niemniejjednakdośćpowszechniedostrzegasięniebezpieczeństwozaniku
czyerozjiwiedzytradycyjnejifolkloru,którewwielumiejscachnaświecie
stająsięjedynieatrakcjąturystyczną,przedstawieniemwyzutymzpier-
wotnychznaczeń.Corazczęściejprzedstawicielegrupzdominowanych
lubpaństwbiedniejszych,dawnychkolonii,zwracająuwagęnaproblem
komercjalizacjiichdziedzictwaizwiększąniżdotychczasodwagążądają
ochronytakżenaforachmiędzynarodowychiworganizacjach,takichjak
UNESCOczyWIPO.Wramachtejostatniejorganizacjipowstałzespół24,któ-
regozadaniemjestprowadzenienegocjacjiwcelustworzeniatekstumię-
dzynarodowegodokumentuprawnegozapewniającegoskutecznąochronę
tradycyjnejwiedzy,tradycyjnychformwyrazukulturowegoizasobówge-
netycznych.Początkowoprzyjętodwazałożenia:ochronadziedzictwakul-
turowegomożebyćopartanamonopolu,przyznawaniuprawpozytywnych
autorskichbądźpatentowych,zaśojegowykorzystaniudecydujeosoba
uprawniona,któramożeudzielaćlicencjinakorzystaniezwiedzytrady-
cyjnejbądźchronićjąprzednieuprawnionymkorzystaniemzniejprzez
osobytrzecie.Drugisposóbochronymożnanazwaćdefensywnym.Polega
nagromadzeniuwiedzytradycyjnejprzezpaństwo,czegoprzykłademjest
np.hinduskawiedzatradycyjna,którazostałajużzawartawindyjskiej
bibliotececyfrowej.Wlatach90.rządIndiidoprowadziłwlicznychpostę-
powaniachprzedEuropejskimUrzędemPatentowymdounieważnienia
patentówprzyznanychwzakresietradycyjnejlokalnejwiedzymedycznej,
którazostałazdygitalizowana,wprowadzonadobibliotekiiwtensposób
przekształciłasięwewcześniejszystanwiedzy25.
23UwagataniedotyczyPolski,gdziepolitycywsposób,jaknależymniemać,świadomydzieląian-
tagonizująspołeczeństwo,dążądowykluczeniaokreślonychgrupspołecznych,akobietyuprzed-
miotawiają.Wtakichokolicznościachtrudnooczekiwaćpoważnychdyskusjinatematyistotnedla
społeczeństwrozwiniętych,skorotrzebawalczyćopodstawoweprawaczłowieka,takiejakprawo
decydowaniaosamejsobie,iudowadniaćswojeracjenatympoziomie.Ratunkuupatrujęwmłodzie-
ży,która-miejmynadzieję-mimoindoktrynacjiwyrośnienaświadomychobywateliidobrychludzi.
24MiędzyrządowyKomitetWIPOds.WłasnościIntelektualnejiZasobówGenetycznych,Tradycyjnej
WiedzyiFolkloru,https://www.wipo.int/tk/en/igc/.
25Wcześniejszystanwiedzytojednazprzesłanekuniemożliwiającychopatentowaniewynalazku.
Por.W.Wendland,Ochronawiedzytradycyjnejwsystemiemiędzynarodowymczynoweprawodlaochro-
nywiedzytradycyjnej,HKwartalnikUrzęduPatentowegoUP”2011/2,s.31in.,https://uprp.gov.pl/sites/
default/files/2019-12/KWARTALNIK_2_2011.pdf.
20
