Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
ściirutyny,którepowodowałyichbezmyślnośćingnuśność”.
nUkąszenie”Sokratesamiałopobudzićichdomyślenia,uświado-
mieniasobieinnychmożliwościdziałańidrógpostępowania,
podjęciaświadomegowyboru.Tylkowtakisposóbmożnabyło,
zdaniemSokratesa,osiągnąćpełnięczłowieczeństwa:nbezmyślnym
życiemżyćczłowiekowiniewarto”5.
MówiącsłowamiMichaelaWalzera,krytycyspołecznidzielą
sięnantych,którzywewnątrz”(insiders)-zaangażowanych
wżyciewspólnotyibiorącychudziałwpraktykach,którepodda-
krytyce,oraztych,którzyprzyjmująnkrytycznydystans”-fi-
lozofówzenszczytówgórskich”,którzystarająsięspoglądaćna
światokiemBoga,aobojętnośćioderwanieodswojejwspólnoty
traktująjakowarunekwszelkiejkrytyki
6
.otychostatnichmożna
powiedzieć,żewciążustanawiająwłasnepodstawy,skupiającsię
głównienatym,czyonewystarczającosolidne,byswejkryty-
cenadaćcharakterpowszechnyiuniwersalny.Ewidentniebyłby
torodzajkrytykicharakterystycznydlamodeluplatońskiego.
Natomiastcipierwsiciąglepodważająwłasnepodstawy,bypo-
kazać,żesytuacja,wjakiejsięznaleźli,niejestkoniecznainie-
uchronna,alestanowisplotprzygodnychzdarzeńhistorycznych
zależnychodczłowieka.Myślę,żezapatronaowegopodejścia
możnabyuznaćSokratesa.
Koncepcjakrytyki,którąprzedstawiamwtejpracy,aktórą
chciałbymnazwaćpraktykąemancypacyjną7,jestpróbąposzuki-
waniasokratejskiegowzorcakrytykijakopraktykiwewspółcze-
snejfilozofiispołecznej.Ideatawywodzisięzosobliwego-mo-
głobysięwydawać-zestawienia:filozofiiMarksaiWittgensteina.
Powszechniewiadomo,żetrudnowyobrazićsobiedwóchbardziej
odległychodsiebiefilozofów:Wittgensteina,którytwierdził,że
filozofiazostawiawszystkotakjakjest,iMarksa,któryuważał,
5Platon,ObronaSokratesa,38A.
6
M.Walzer,TheCompanyofCritics:SocialCriticismandPoliticalCommitmentintheTwen-
tiethCentury,BasicBooks,NewYork2002,s.XI-XII.
7Znaczenietegoterminuszerzejwyjaśniamwzakończeniu.
15