Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Marksikrytykajakoreformaświadomości
ostatniedekadyminionegostuleciazpewnościąmożnaopisać
jakozmierzchmyślenialewicowegoistojącegozanimprojektu
Marksowskiego.Jeśliktośponpraskiejwiośnie”inpolskimmarcu”
1968rokuwierzyłjeszczewnsocjalizmzludzkątwarzą”idobro-
dziejstwakomunizmu,wciągudwudziestukilkulatmusiałsię
boleśnieprzekonać,żewewspółczesnymświeciebrakujemiejsca
namyślenieopartenaplanowejgospodarceiwszechobecności
państwa.Upadekblokupaństwsocjalistycznychzapoczątkowany
npieriestrojką”inSolidarnością”stanowiłdlawieluostateczny
dowódnato,żeMarksbyłwgłębokimbłędzie,żekapitalizmili-
beralizmniemająobecnieżadnejalternatywy,ahistorianiespo-
dziewanieskończyłasię,jakzauważyłFukuyama,itonaetapie
niecowcześniejszym,niżprzewidywałtoMarks.
Kryzysekonomicznyzpoczątkudwudziestegopierwszego
wiekuniespodziewaniereaktywowałiuaktualniłpewnetreści
krytykiMarksowskiej.JakpiszeTerryEagletonwwydanejw2011
rokuksiążcepodprowokacyjnymtytułemWhyMarxWasRight:
Marksizmjestkrytykąkapitalizmu-najdalejsięgającą,naj-
bardziejwnikliwąiwszechstronnąkrytyką,jakąkiedykolwiek
udałosięzaproponować.Jesttakżejedynątakąkrytyką,któ-
raprzekształciłacałeczęścinaszegoglobu.Wynikastąd,że
dopókibędzieistniałkapitalizm,musiistniećtakżemarksizm.
Możesięonzdezaktualizowaćtylkowówczas,gdyzdezaktu-
alizujeswojegoprzeciwnika.Awostatnichlatach,kapitalizm
wydajesiętaknapastliwyjaknigdy1.
Eagletonzwracauwagęnadwiesprawy.Marksizmjestkryty-
.Alejestprzedewszystkimkrytykąwymierzonąwkonkretny
1T.Eagleton,WhyMarxWasRight,YaleUniversityPress,NewHaven-London2011,s.2.
29