Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Marksikrytykajakoreformaświadomości
cel,codecydujeociągłejjegoaktualnościijesttakżeracjąowej
aktualności-krytykąwymierzonąwkapitalizm.Wtensposób,
paradoksalnie,jedenznajbardziejkrytykowanychmotywów
marksizmuwkońcówceminionegostulecia-ekonomizm,staje
sięobecnienieoczekiwaniegłównymmotywemjegoodrodzenia.
MogęzgodzićsięzEagletonemtylkopoczęści.Wydajemisię,
ituzgadzamsięzteoretykamipostmarksizmu-LaclauiMoufe,
żepowrótdopierwotnegoprzedsięwzięciaMarksajestobecnie
niemożliwy,główniezpraktycznychwzględów.Popierwsze,jeśli
traktujemymarksizmjakokrytykękapitalizmu,należynatychmiast
zapytaćowspółczesnywymiarwalkiklas,aprzedewszystkim
otzw.podmiotemancypacji-proletariat.Wydajemisię,żejeśli
nieudałosięzbudowaćnświadomościklasowej”robotnikówza
czasówMarksaipóźniejszychMiędzynarodówek,gdyklasaro-
botniczabyłarealnąsiłąspołeczną,trudnodoszukiwaćsiętego
podmiotudziś,kiedywglobalnejgospodarcecorazwiększąrolę
odgrywatzw.sektorusług,arobotnikczęstobywajednocześnie
kapitalistą,uczestniczącwpłynnymrynkufinansowym,gdzie
możestaćsięwłaścicielemwłasnychlubinnychśrodkówproduk-
cji.Trudnozatemwyróżnićwprostysposóbklasęrobotniczą,
którabyłabyjedyniewyzyskiwana,samaniewyzyskując.Dlatego
wydajemisię,żejeślimarksizmmiałbybyćdziśkrytykąkapita-
lizmu,towynikałobytoztego,żekrytykakapitalizmujestczęścią
szerszegoprojektukrytykijakopraktykiemancypacyjnej.Po
drugie,ograniczeniepodmiotuemancypacjidowyznaczanego
klasowomiejscawstosunkachprodukcjiwdużymstopniuogra-
niczakrytycznypotencjałmyśliMarksa,jeślinieniwelujego
całkowicie.ZdaniemLaclauiMoufe,orędownikówideinradykal-
nejdemokracji”,współczesnychkonfliktówspołecznychniedasię
sprowadzićdojednegowspólnegomianownika-ekonomicznego.
Dzisiejszespołeczeństwanieujawniajądychotomicznychpodzia-
łów,aleraczejtworząwielowymiarowekonfiguracjetożsamości,
wktórychprzeplatająsięróżnepoziomyidentyfikacji,generowa-
neprzezróżnegotypukonflikty:rasowe,etniczne,natlepłci,
30