Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Społeczeństwojawisięjakozłożonez„maszyn”,ale
maszyn„upojonych”i„upojenia”pragnących,
boideologiczneiretoryczne„zjednoczenie”zastępuje
wszelkiepoważnewięzi.Wtejsytuacjijedynym
ratunkiemjestuznanieświatazawpewnymsensie
„skończony”,„przebrzmiały”,„umarły”.Śmierćniejest
nieuchronniezbliżającymsiękresem;terazchodzioto,
byuznaćśmierćzajużdokonaną.Śmierćniejesttym-co-
nadejdzie,lecztym-co-już-nadeszło.„Towszystko
sąmartwedusze”–mówidrFlurschütz,pokazując
snującychsięwszpitalnymogrodzieżołnierzy–
„prawdopodobniemywszyscy…każdegotojakoś
dosięgło”(
PW
,111).Nicdziwnego,żewtekścieBrocha
narastamilczenie:kulturabędąca,jakwynikało
zprzytoczonejuwagidr.Flurschütza,domeną
bezinteresownegorozumieniawycofujesięwśmiertelne
milczenie.„Wiepani,niemogęjużnicczytać”–
znamiennewyznaniedoktoraFlurschütza,uzupełnione
zachwilęjeszczeinnąuwagą:„…właściwienależałoby
wynaleźćjakiśnowysposóbporozumiewaniasiępoza
mową…to,cosiętakpiszeczymówi,stałosięcałkowicie
głuche…inieme”(
PW
,111).Oniemienieigłuchota
sąfiguramiśmiercidokonanejwświecie,wktórym
„wojnasięnigdynieskończy”,ale–paradoksalnie–
sąteżjedynymsposobemocaleniaresztekżycia.Gdy
śmiercionośneretorykiideologiiprzedstawiająsięjako
życiodajne,życiechronisięwmilczenie.
Zmartwychwstajeześmierciwojny,abypośródjazgotu
retorycznychmaszynpolitykiprowadzićwidmową
egzystencjęmaszynymilczącej.Nieposłuszeństwo
milczeniaprzebijaprzezautomatyczneporuszenia
