Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DariuszMężyk
uniwersytetśląski
Ekonomiaszaleństwa
wPamiętnikuwariataMikołajaGogola
Owiatrakach,cogito,teoriiiszaleństwie
Trzebastworzyćhistoriętegoinnegorodzaju
szaleństwa–innegorodzaju,którypozwalalu-
dziom,poprzezgestsuwerennegorozumuza-
mykającegodrugiegouczubków,komunikować
sięirozpoznawaćsiebiewbezlitosnymjęzyku
nie-szaleństwa;odnaleźćchwilęzmowy,kiedyto
nie-szaleństwoniemieściłosięcałkiemwkróle-
stwieprawdy,kiedynieżywiłosięjeszczeliry-
zmemsprzeciwu.
MichelFoucualt
Wiatraki
PamiętaciePaństwodoskonalepostaćwychudłegohidalgi-Don
KichotazManczy,któryodwiekówprzemierzanagrzbiecieRosy-
nantacałątradycjęliteracką,uosabiającwszystko,coszlachetne,
czysteidobre.Echapodróży-pościguzamarzeniami-DonKichota
pobrzmiewajądumniewdziełach,którenawetdyletantskłonny
jestuznaćzadoniosłe.Któżnieznatejprostejfabuły:ubogiszlach-
cic,naczytawszysięksiągrycerskich,porzucadomostwo,bystawić
czołoprzygodzie.Kulminacjąobłąkańczychpoczynańbohaterajest
walkazwiatrakami,któranawiekistałasięucieleśnieniemboles-
nejkonfrontacjimarzeńztwardąrzeczywistością.Wspominająctę
wzniosłąfigurę,niesposóbpominąćwiernegogiermkarycerza-
SanchoPansy-rubasznegoświadkaitowarzyszaszalonejeskapady.
Tedwiepostaciwryłysięwnasząpamięćjakoczystadefinicjakon-
trastu.
Zjednejstronywysokizmizerniałyidealista,zdrugiej-niski
ikrępywieśniakobdarzonyprzymiotamitego,cozwiemy-naprze-
kórzdrowemurozsądkowi-zdrowymrozsądkiemwłaśnie.
Wiosną1952roku,uzyskawszyurlopnaukowynamacierzy-
stejuczelni(UniwersytetCornella),VladimirNabokovskorzystał
zzaproszeniaUniwersytetuHarvarda,abyprzeprowadzićtam
cyklwykładów.Rzeczmiaładotyczyćpowieści.Naturalnyioczy-
wistywybórpadłnaCervantesa.Nabokovniekryłmałejsympatii
dlahiszpańskiegopisarza.Podkoniecswoichwykładówstwierdził
nawet:
1V.Nabokov:WykładyoDon
Kichocie.Przeł.J.Kozak.
Warszawa2001,s.163.
19
DonKichotzaliczasiędotychdzieł,którychwielkośćpolega
bardziejnaodśrodkowejdyfuzjiniżnawewnętrznejwar-
tości1.
EkonomiaszaleństwawPamiętnikuwariata…
