Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Złudzenieobiektywistyczne
17
dzielisięna„rzeczyiklasyelitarne”–jedyneklasyrzeczy,
któredzieląświatzgodniezobiektywnymitożsamościami
iróżnicami.Tylkoklasyelitarnesąwstanie,zdaniemLewi-
sa,służyćjakoprzedmiotyodniesienia.Piszeon:
Jeśliograniczymysiędotychinterpretacji,którerespektują
obiektywnepołączeniawrzeczywistości,niemamyjużwięcej
żadnejgwarancji,że(prawie)każdyświat„spełni”(prawie)każdą
teorię13.
Obydwienaszkicowanewyżejkontrargumentyrealistówsą
wadliwe.Zacznijmyodostatniego.
ArgumentbardzopodobnydoargumentuLewisarozważa
PutnamwReason,Truth,andHistory.Argumenttenopiera
sięnawskazaniumożliwości,iżjedneinterpretacjeodnoszą
słowado„wewnętrznych”,istotnychwłasnościelementów
świata,ainnedoprzygodnych,„zewnętrznych”iżewłaśnie
natympolegaposzukiwanaróżnica–relacjakorespondencji
łączyreprezentacjezelementamiświatazgodniezrozkładem
własności„wewnętrznych”.Putnamodrzucapowyższerozu-
mowanie,twierdząc,że„bycie[własnością]«wewnętrzną»lub
«zewnętrzną»jestzrelatywizowanedowyboru,którewłasno-
ściuznajesięzabazowe;żadnawłasnośćniejestwewnętrzna
lubzewnętrznasamawsobie”14.Nadowódswejtezykonstru-
ujetakijęzyk,wktórymwłasnościzwykletraktowanejako
wewnętrzneokazująsiębyćzewnętrznymi,musząbowiem
byćzdefiniowanepoprzezwłasnościwtymjęzykutraktowa-
nejakobazowe.ArgumentacjęPutnamamożnaodeprzećtyl-
kowtedy,gdyuznasię,żeumysłposiadazdolnośćrozstrzyga-
nia,któryzjęzykówtraktujejakobazowewłaściwewłasno-
ści,tzn.te,któresąbazowymiwrzeczywistościsamejwso-
bie–tojednakbyłobymożliwetylkowtedy,gdybyumysłpo-
siadałzdolnośćbezpośredniegouchwytywaniawłasnościist-
niejącychwświecie.Takazdolnośćniemieścisięjednakwkry-
tykowanymprzezPutnamareprezentacjonistycznymobrazie.
Przejdźmyterazdorozumowaniaodwołującegosiędore-
lacjiprzyczynowych.SamPutnam–wprzewidywaniu,że
13D.Lewis,Putnam’sParadox,„AustralasianJournalofPhilosophy”,62(3),
1984,s.226in.Tłum.własne.Wszędzieniżej,jeśliniepodanotłumacza,
cytujętekstywprzekładziewłasnym.
14H.Putnam,Reason,Truth,andHistory,dz.cyt.,s.38.
