Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Dylematwspółczesnejfilozofii
ustalonejestprzezjakościowątożsamośćreprezentacjiijej
przedmiotuodniesienia.Innymisłowy:reprezentacje,utoż-
samionetuzpojęciami,odnosząsiędotychrzeczywświecie,
któreposiadajązupełnielubwprzeważającejmierzetakie
samewłasności,jakieprzypisujeimpojęcie.
ZdaniemPutnamaobraztenjestniedoutrzymania.Argu-
mentacjaautoraReason,Truth,andHistoryprzeciwkorady-
kalnemusceptycyzmowiodwołujesiędowarunkówodniesie-
niaprzedmiotowego.Rozumowanieprzebieganastępująco:
Punktemwyjściajesteksternalizmsemantyczny–teza,
żeznajdującysięwumyślesystemreprezentacjinieposiada
wpisanegoweń,istotowegoodniesieniadorzeczywistości
pozaumysłowej,pozajęzykowej–odniesienieprzedmiotowe
reprezentacjijestbowiemuzależnioneodpozawerbalnych
związkówpodmiotupoznającegozeświatem,azwłaszcza
odtego,jakdoszłodoutworzeniadanegosystemurepre-
zentacji27.Korzystajączpowyższychtez,Putnampokazuje,
żeodniesienieprzedmiotowesłówmózguwnaczyniuokre-
ślawarunkiprawdziwościwypowiadanegoprzezeńzdania:
„Jestemmózgiemwnaczyniu”wtakisposób,iżwyrażone
wtymzdaniuprzekonaniejestfałszywe.Reprezentacjeod-
nosząsiędorzeczy,którepełniłyodpowiedniąrolęwutwo-
rzeniuprzezumysłtychreprezentacji.Wprzypadkumózgów
wnaczyniurolętakąpełniływrażeniawywoływaneprzez
aparaturę,doktórejmózgisąpodłączone,anieprawdziwe
rzeczyirelacjeprzestrzennewświecierzeczywistym.Stądsło-
wa„mózg”,„naczynie”,„w”wypowiadaneprzezmózgiwna-
czyniuodnosząsiędomózgów,naczyńirelacjiprzestrzen-
nychwświeciepozoru.Jeślizatemktośmożepomyśleć
prawdziwie,żejestrzeczywistymmózgiemwrzeczywistym
naczyniu,niejesttakimmózgiemwtakimnaczyniu.Cowię-
cej,ponieważograniczeniaodniesieniaprzedmiotowego
powodują,żemózgiwnaczyniuniemogąodnosićsiędo
mózgówanidonaczyń,tojeśliktośmożerozważaćhipote-
zę,żejestmózgiemwnaczyniu,to–niezależnieodjejpraw-
dziwości–niejestmózgiemwnaczyniu,ponieważrozwa-
żająctęhipotezę,odnosisięwłaśniedomózgówidona-
27DokładneprzedstawieniePutnamowejteoriiznaczeniaiodniesieniaprzed-
miotowegozostaniezamieszczonewczwartymrozdzialepracy(s.167-199).
