Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Złudzenieobiektywistyczne
25
czyń.Zatemhipoteza,żejesteśmymózgamiwnaczyniu,jest
samoobalalna.
Putnamuogólniawynikswojegorozumowaniaitwierdzi,
żestosunekumysłudorzeczywistościniejestwżadensposób
podobnydostosunkumózguwnaczyniudoświatapozana-
czyniem.Niejestbowiemmożliwezrozumiałesformułowa-
nietakiejhipotezy,gdyżjeślizostałabysformułowana,toeks-
ternalizmsemantycznypozwoliłbyprzeprowadzićwzględem
niejdokładnietakiesamorozumowaniejakwobechipotezy
omózgachwnaczyniu.Samoobalalnyjestzatempogląd,wy-
rażanypoprzezobrazmózguwnaczyniu–świat,którypo-
znajemyiwktórymżyjemy,jesttylko„pozorem”lubzjawi-
skiem,natomiast„prawdziwa”rzeczywistośćjestdlanasnie-
poznawalna.
Wpowyższymkontekściemożnazignorowaćzastrzeżenie
wysunięteprzezH.W.Noonana28,żeargumentwtakiejfor-
mie,wjakiejzostałprzedstawionyprzezPutnama,nieobala
wprosttezysceptyka,ponieważtenostatnitwierdzi,żenie
możemywiedzieć,czyjesteśmymózgamiwnaczyniu,
anieżeniminiejesteśmy.ZdaniemNoonananależytakprze-
formułowaćargument,abyjegokonkluzjąbyłotwierdzenie:
„Mogęwiedzieć,żeniejestemmózgiemwnaczyniu”.Putna-
mowiniechodzijednakprzedewszystkimoprzezwyciężenie
problemusceptycznego,leczorozstrzygnięciekwestii,czy
realizmmetafizycznymasens.
Możliwymkontrposunięciemrealistyjesttzw.metajęzyko-
wainterpretacjaargumentuPutnama29,głosząca,iżautorRea-
son,Truth,andHistorypokazałjedynie,żezdanie:„Nieje-
stemmózgiemwnaczyniu”,wypowiedzianezarównoprzez
normalnegoczłowieka30,jakprzezmózgwnaczyniu,jestpraw-
dziwe,czylijestprawdziwewobukontekstach.Putnamnie
dowiódłjednak,iżnaszkontekstjestkontekstemnormalnego
28H.W.Noonan,ReflectionsonPutnam,WrightandBraininVats,„Analy-
sis”,58(1),1998,s.59-62.
29Por.G.Forbes,RealismandSkepticism:BrainsinaVatRevisited,„Journal
ofPhilosophy”,92,1995,s.205-223.
30Wliteraturzeangielskiejwystępujetutermin„emboded”–„wcielony”.
Wjęzykupolskimposiadaonniepotrzebnekonotacjereligijne,chodziwszak
jedynieo„normalną”osobęludzką,żyjącąpozanaczyniemikontaktującą
sięzeświatemzapomocąswoichzmysłów.
