Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
POWSTANIEFEDERALNEJSŁOWENII
Biernąpostawęcałkowicieodrzucalisłoweńscykomuniści,którzy
podejmowaliczynnąwalkęzokupantem.Przypomnijmy,żewroku
1937zazgodąKominternuwramachKomunistycznejPartiiJu-
gosławii(KPJ)powołanoKomunistycznąPartięSłowenii(KPS)150
Mianowicie26kwietnia1941rokuwwillisłoweńskiegoliterataJo-
sipaVidmarawRośnejDolinie(naprzedmieściuLublany)zebrała
sięgrupa,któraprzedokupacjądziałaławTowarzystwiePrzyjaciół
ZwiązkuRadzieckiego.PowołałaonadożyciaFrontAntyimperiali-
styczny(Protiimperialistićnafronta),organizację,która22czerwca
przekształciłasięwsłoweńskiFrontWyzwolenia(Osvobodilnafron-
ta,OF)16.Podczasjugosłowiańskiejwojnynarodowowyzwoleńczejin-
stytucjataodsamegopoczątkunadawałaspecyficzny,odrębnycha-
raktersłoweńskiemuruchowioporu.TowłasnedziękiOFSłowenia
wsocjalistycznejJugosławiicieszyłasięspecjalnymstatusem.
Trzonpowstałegowiosną1941rokuFrontuWyzwoleniatworzyły
KPSorazleweskrzydłoorganizacji„Sokół”(JosipRus,FranjoLubej)
iChrześcijańscySocjaliści(EdvardKocbek,ToneFajfar)17.Początko-
woprzewodniczącymKomitetuWykonawczegobyłJosipRus,aod
stycznia1943rokufunkcjętęsprawowałJosipVidmar18.Czołowymi
przedstawicielamiKPSwOFbyliEdvardKardeljiBorisKidrić190
KPSpodlegałysłoweńskieoddziałypartyzanckie(Narodnoosvobo-
dilnavojskainpartizanskiodrediJugoslavije,NOVinPOJ),copo-
wodowało,żeugrupowanietoodgrywałodominującąrolęwruchu
narodowowyzwoleńczymkraju200
KPS,podobniejakicałaKPJ,miaławyraźnieprosowieckąorien-
tację,ajejkierownictwopodlegałorozkazomzMoskwy(Kominternu),
conadawałoideologiiKPSstalinowskicharakter21.Wedługdoktry-
nyKPJpartyzancibylibojownikamiNarodowowyzwoleńczejwoj-
ny(Narodnoosvobodilniboj,NOB).PierwszymkomendantemNOV
wSłoweniizostałFrancLeskożek22,którybyłczłonkiemKPS,jak
15V.Deśelak-Barić,KomunistićnapartijaSlovenijeinrevolucionarnogibanje
1941-1943,Ljubljana2007,s.27.
16DokumentiljudskerevolucijevSloveniji,t.I,Ljubljana1962,s.42–43;
T.Griesser-Pećar,Razdvojeninarod,dz.cyt.,s.119–130.
17B.Repe,RdećaSlovenija.Tokoviinobrazisocializma,Ljubljana2003,
s.236–237;E.Mally,Slovenskiodpor.Osvobodilnafrontaslovenskeganarodaod
1941do1945,Ljubljana2011,s.75–110.
18E.Mally,dz.cyt.,s.113.
19N.Troha,SobivanjealisoodvisnostKomunistićnepartijeSlovenijeinOsvo-
bodilnefronteSlovenije(1945-1953),„Prispevkizanovejżozgodovino”2011,
R.LI,nr1,s.247.
20B.Godeża,Slovenskonacionalnovprażanjemeddrugosvetovnovojno,Ljubl-
jana2006,s.17–77,84–97,110–125;E.Mally,dz.cyt.,s.337–343.
21DokumentiljudskerevolucijevSloveniji,dz.cyt.,t.I,s.23–29.
22Z.Klanjżćek,NarodnooslobodilaćkiratuSloveniji1941-1945,Beograd
1984,s.45–76,130,393.
