Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Wogniubratobójczejwojny(1941–1945)
21
sięstaćkonkurencjądlaOF.SłoweńskieZobowiązaniepróbowało
pełnićfunkcjęekspozyturylondyńskiegoSłoweńskiegoNarodowego
Komitetu.Wswoimprogramiegłosiłowalkęzokupantemibudowę
przyszłejdemokratycznejSłowenii,która„musibyćzwiązanazSer-
bamiiChorwatamiwzorganizowanymfederacyjniepaństwiejugo-
słowiańskim”.Organizacjitejbrakowałojednakjednolitegoprzy-
wództwaikoordynacjidziałań37.Tosprawiło,żejużw1944roku
ugrupowaniewistociedogorywało.
PokapitulacjifaszystowskichWłochnapoczątkuwrześnia1943
rokusytuacjauległadiametralnejzmianie.Naokupowanedotych-
czasprzezWłochówobszarySłoweniiwkroczyłaarmianiemiecka.
DlaHitleraszczególnieważnebyłoutrzymanietegoobszaruizacho-
waniekontrolinadszlakamikomunikacyjnymidoWłochinaBałka-
ny.NarozkazFuhrerazobszaruFriuli-WenecjiJulijskiej,Gorycji,
Lublany,Istrii,RijekiiKvarneruutworzonoStrefęOperacyjnąPo-
morzeAdriatyckie(OperationszoneAdriatischesKustenland).Mimo
formalnegozniesieniaProwincjiLublańskiejnajejdawnymobszarze
komisarzPomorzaAdriatyckiegoFriedrichRainerpowołałcywilną
administrację38.Rainer,nawniosekbiskupalublańskiegoGregorija
Rośmana,„prezydentem”administracjilublańskiejmianowałgene-
rałaLeoRupnika39.SzefemsłoweńskiejpolicjizostałLovroHacin.
Formacjatapodlegałagestapoiprzedewszystkimskupiałasięna
zwalczaniuOF.Wzamianzaumiarkowanąautonomiękulturalno-
-administracyjną„rupnikowaprowincja”pełniłaprzedewszystkim
funkcjęeksploatowanejgospodarczoposiadłościTrzeciejRzeszy400
NiemcyzezwolitakżeRupnikowinautworzenieSłoweńskiego
DomobrańskiegoLegionu.Członkowietejformacjimilitarnejgłów-
niewywodzilisięzeStrażyWiejskichorazLegiiŚmierciiczetników.
DomobraniwyposażeniiopłacanibyliprzezNiemców.Wroku1944
siłydomobrańskieliczyłyjużokoło13tys.bojowników.Komendan-
temSłoweńskiegoDomobrańskiegoLegionuzostałpułkownikFranc
Brenner,ajegozastępcąpodpułkownikMilkoVizjak.Stanowiskoge-
neralnegoinspektorasłoweńskiegodomobraństwanależałodoLeo
Rupnika41.Każdydomobranmusiałzłożyćprzysięgę,wktórejde-
37T.Ferenc,Oblikovanjeslovenske(federalne)države1941-1944,w:Slovenci
indržava,dz.cyt.,s.213;T.Griesser-Pećar,Razdvojeninarod,dz.cyt.,s.82–90.
38K.Stuhlpfarrer,DieOperationszonen„Alpenvorland”und„Adriatisches
Küstenland”1943-1945,Wien1969,s.58–71,80–81,152–155.
39D.Leżnik,G.Tomc,Rdećeinćrno:slovenskopartizanstvoindomobranstvo,
Ljubljana1995,s.180.
40T.Griesser-Pećar,Razdvojeninarod,dz.cyt.,s.91–101,280–287.
41T.Kladnik,Formacijainteoretićnadoloćiladelovanjaenotslovenskegado-
mobranstva,„BiltenSlovenskevojske”2006,R.VIII,nr1,s.74–105;tenże,Slo-
venskapartizanskaindomobranskavojska,Ljubljana2006,s.22–44;M.F.Kranjc,
Vojażkaprisegaslovenskihupornikov,prostovoljcevinvojakov,dz.cyt.,s.148;
