Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
POWSTANIEFEDERALNEJSŁOWENII
wspecjalnejrezolucjiiprzesłanychtelegramachzaprosiłaliantów
zachodnichdozajęciaSłowenii.Inicjatywatapozostałajednakbez
echa.Mimoto5majaErwinRösenerprzekazałNOwładzęcywil-
nąnadokręgiemlublańskim.NOnabazieformacjidomobrańskiej
przystąpiłdotworzeniaSłoweńskiejArmiiNarodowej(Slovenska
NarodnaVojska,SNV).Jużwkwietniu1945rokukomendantemtej
formacjizostałgenerałIvanPrezeljAndrej,którywcześniejpełnił
obowiązkidowódcyoddziałówczetnickichwSłowenii.NominacjaAn-
drejaniebyłatutajprzypadkowa,ponieważNOzakładałpowiązanie
działańSNVzoddziałamiczetnikówMihailoviciaiDimitrijeLjotica.
DziałaniaNObyłypopieraneprzezbiskupaRośmanaiprzebywają-
cegonaemigracjilideraSLSMihaKreka,którzypodjęlisiępróby
nakłonieniaaliantówdowkroczeniadoSłowenii53.Krek,przebywa-
jącwówczaswRzymie,jużwkwietniu1945rokuwimieniuNOwy-
dałtakzwanymanifestwielkanocny,wktórymwzywałSłoweńców
dowalkiprzeciwkokomunistom54.Lossłoweńskichsiłantykomuni-
stycznychbyłjużjednakprzesądzony.Nakonferencjiwielkiejtrój-
kiwJałcie(4–11lutego1945roku)wkwestiiJugosławiimocarstwa
zajęłyjednolitestanowisko.Ustalono,żeporozumienieTito–Šubażić
wejdzienatychmiastwżycie55.Uznanotakżeustawodawczycharak-
terAVNOJ.Wtejostatniejkwestiidopuszczano,abydoAVNOJjako
nowejskupsztynywłączonoposłówprzedwojennych,aletylkotych,
którzyniesplamilisiękolaboracją.Wybranawprzyszłościkonstytu-
antamiałazatwierdzićwszystkieuchwałyAVNOJ560
Oustaleniachkonferencjijałtańskiejniezwłoczniezostalipo-
wiadomienikrólJugosławiiPetarIIiTito.Obydwiestrony,chcąc
niechcąc,musiałysiępodporządkowaćzaleceniomzwycięskichmo-
carstw.Wpołowielutego1945rokuŠubażićzczłonkamiswojego
rząduprzybyłdoBelgradu.NapoczątkumarcakrólpowołałRadę
Namiestniczą.Tworzylijąnamiestnicy:SrđanBudisavljević(Serb),
AnteMandić(Chorwat)orazDużanSernec(Słoweniec)570Wodnie-
sieniudotegoostatniegoKardeljnapisał,żebyłon
53B.Repe,Mimoodprtihvrat.Izbranidokumentiodejavnostiokupatorjevih
sodelavcevnaSlovenskem,Ljubljana1988,s.152–174;B.Mlakar,Slovenskapro-
tirevolucijasposebnimoziromnakonecvojne,„Prispevkizanovejżozgodovino”
1990,R.XXX,s.111–119.Zob.J.Tomasevich,Četniciudrugomsvjetskomratu
1941-1945,Zagreb1979,s.386,389–397.
54J.VodużekStarić,Prevzemoblasti1944-1946,dz.cyt.,s.207.
55B.Petranović,S.Neżović,AVNOJirevolucija.Tematskazbirkadokumenata
1941-1945,Beograd1983.
56Teheran-Jałta-Poczdam0Dokumentykonferencjiszefówrządówtrzechwiel-
kichmocarstw,Warszawa1970,s.208.
57B.Petranović,M.Zećević,Jugoslavija1918-1988.Tematskazbirkadokume-
nata,Beograd1988,s.696.
