Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
POWSTANIEFEDERALNEJSŁOWENII
WstępnąfazątworzeniaDFJbyłopowołanie1marca1945roku
przezTitęJugosłowiańskiejArmiiitymsamymNaczelnySztab
NOVinPOJprzeobraziłsięwSztabGeneralnyJugosłowiańskiej
Armii(JA).PierwszymnaczelnikiemSztabuGeneralnegoJAzostał
mianowanyArsoJovanović630
Wroku1945słoweńskapartyzantkaliczyłajużokoło30tys.bo-
jownikówiwspieranabyłaprzezoddziałyzinnychczęściJugosławii.
Odkońcakwietniado9maja1945rokusiłypartyzanckieprowadziły
końcoweoperacjewyzwoleniaziemsłoweńskich.SłoweńcyzKrainy
JulijskiejmomentwkroczeniatamJAnaogółodczuwalijako„podwój-
newyzwolenie:odokupacjiniemieckiejiodpaństwawłoskiego”640
Jugosłowiańskimarszałek18maja1945rokuzlikwidowałNaczel-
nySztabSłowenii,pozbawiająctymsamymSłoweńcówsamodziel-
nychoddziałówpartyzanckich.WedługJośePirjevca„dlaSłoweńców
byłtociężkicios,przeciwkoktóremubezsilnieprotestowaliiwkońcu
goprzyjęli,alenigdynieprzetrawili”65.Niemniejwrazztymizmia-
nami2marcaTitopowołałwielonarodowościową4.armięJA,której
głównymzadaniemmiałobyćwyzwolenieTriestuiIstrii660
2.Bataliaogranice.PocząteksporuoTriest
PomimożeistnienieDFJmiałocharakterprzejściowyobliżejnie-
sprecyzowanymustrojuwahającymsięmiędzymonarchiąarepubli-
ką,tojednakpaństwotoposiadałojużwyraźnykształtwewnątrz-
administracyjny.FundamentDFJstanowiłyfederalnejednostki.
FederalnaSłoweniabyłajednąznichitoonadałapoczątekprzy-
szłejrepublice.Dodzisiajpozostajejednaktajemnicą,ktokonkretnie
iwjakisposóbwyznaczałgraniceprzyszłychrepublikjugosłowiań-
skich.PrawdopodobniedokonałtegoTitowrazzbardzowąskimgro-
nemwspółpracownikówzkierownictwaKPJ.(Cociekawe,Edward
Kardelj,wbrewwieluoponentom,popierałkoncepcjępowołaniaod-
rębnejrepublikiBośniiHercegowiny67)0
63D.Gużtin,Vojażkaorganizacijaslovenskegaprostorav20.stoletjuinvprażan-
jeslovenskihoboroženihsil(1900-1970),w:Slovenciindržava,dz.cyt.,s.325.
64Slovensko-italijanskiodnosi1880-1956.Poroćiloslovensko-italijanskezgo-
dovinsko-kulturnekomisije(Koper,25.julij2000),Ljubljana2000,s.53.
65J.Pirjevec,Titointovariżi,Ljubljana2011,s.380.
66N.Troha,KomuTrst.SlovenciinItalijanimeddvemadržavama,Ljubljana
1999,s.20.
67E.Redśić,NacionalniodnosiuBosniiHercegovini1941-1945.uanalizama
jugoslavenskeistoriografije,Sarajevo1989,s.103.Zob.S.Bandśović,BosnaiHer-
