Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
RozdziałII.Przedmiotrozważań
jejodwrotność,tzn.konglomeratwyobrażeńantysłowiańskich,tworzonyipropagowa-
nyprzezeuropejskichnie-Słowian,wykazałsiędużowiększąsiłąoddziaływania.
ZpunktuwidzeniaZachodu,przedewszystkimzaśNiemiec,przekonanychorzeko-
mejromańsko-germańskiejwyższościkulturowej,wyobrażenieodefiniowanejkultu-
rowolubetniczno-rasowoodrębnościSłowianbyłoodpołowyXIXdopołowyXXw.
bardzowygodne.
Należyzapytać,cooznaczatoautopostrzeganieipostrzeganiezzewnątrzoraz
instrumentalizacjanSłowian”dlaprzedstawieniaichhistoriiwśredniowieczu?Naile
nowoczesnewyobrażeniewspólnotysłowiańskiejoddziałujenanaszeinterpretowanie
średniowiecznejrzeczywistościsłowiańskiegoświata?Czymożemywodniesieniudo
średniowieczanadalbezzastrzeżeńmówićonSłowianach”–skorotakwyraźniewidzi-
mykonstruktywistycznycharakterkoncepcjinSłowian”rozpowszechnionejwXVIII
iXXw.?CzyniepowinniśmyraczejtraktowaćrównieżnSłowian”średniowiecznych
jakokonstruktu,jakopojęciaabstrakcyjnego?
Twierdzącaodpowiedźnatepytanianarzucadalszekwestiedorozwiązania.
WjakimstopniukonstrukcjalubwyobrażenieśredniowiecznychnSłowian”nastąpiło
jużwźródłachimwspółczesnych,ajeślifaktycznietaksięstało,tozewzględuna
czyjeinteresyiwjakichintencjachhistoryczno-politycznych?Nailenaszeinterpreta-
cjeśredniowiecznychźródełinformacjionSłowianach”pozostająpodwpływemwy-
obrażeńwykreowanychprzeznaukęodXVIIIw.?Czypośródtychwszystkichkon-
strukcjiiwyobrażeńprzednowoczesnościinowoczesnościnatematświata
słowiańskojęzycznegodasięwogólejeszczeodszukaćhistorycznąrzeczywistość,
ajeślitak,tojakiezjawiskaetniczne,społeczne,polityczneikulturalnemożna
sensownieokreślićjakonSłowian”albonsłowiańskie”?
Tekwestiedotejporyniezostałydokładniejzbadane.Coprawdaukazałosiękilka
publikacjinatematszczegółowychbadańdotyczącychwybranychpełno-ipóźnośre-
dniowiecznychwariantówideisłowiańskiej2,aostatniozwłaszczaSłowianiebałkańscy
zokresuodVIdoVIIIw.zostalizdekonstruowanijakorzekomywymysłBiznatyjczy-
ków3.Jednaknadalbrakujecałościowejanalizytegozjawiska4.DlategoponiżejnHistoria
2Heck,Poczucie;Mikulka,ZurFrage;Akimova,Mel,nikov,Ideja;Bylina,Motywjedności;Mel,nikov,
Ideja;Saczyńska,CzyistnieliSłowianie;Janeczek,Świadomość;Zachariasz,Słowiańszczyzna;Obńust,
Konstrukcijaslovenstva,s.20–25;Mesiarkin,Examining;Verkholantsev,TheSlavicLetters;Homza,
AFewWords.
3Curta,TheMaking.
4Starsze,syntetyczneopracowanianatematnhistoriiSłowian”zregułyograniczałysiędopołączenia
opisurozwojupolitycznegoikulturowegowobrębieposzczególnychsłowiańskojęzycznychhistorii
narodowych,niestawiałyjednakwcentrumbadańnsłowiańszczyzny”,jejrzeczywistościi/lubfikcjialbo
konstrukcji;por.AlexanderBrückner,DieSlaven,Tübingen1926;SamuelH.Cross,SlavicCivilization
throughtheAges,CambridgeMass.1948;FrancisDvornik,TheSlavsinEuropeanHistoryandCivilization,
NewBrunswik1962;Diels,DieslavischenVölker;JosefMatl,EuropaunddieSlaven,Wiesbaden1964;
RogerPortal,LesSlaves.PeuplesetNations,Paris1965.
